Zorba Olma Arkadaşım Ol

Zorbalık Nedir?

Türk Dil Kurumu sözlüğüne göre zorba kavramı “Gücüne güvenerek hükmü altında bulunanlara söz hakkı ve davranış özgürlüğü tanımayan (kimse), müstebit, mütegallibe, despot, diktatör” ifadeleriyle açıklanmaktadır. Zorbalık hayatımızın neredeyse her döneminde karşımıza çıkabilecek bir durumdur.

Okulların açılması ile birlikte Akran Zorbalığı dediğimiz olayın sıklığı daha da artmıştır. Peki nedir bu Akran Zorbalığı?

“Daha güçlü bir kişi ya da grup tarafından, daha az gücü olan bir kişiye yapılan ve sürekliliği olan fiziksel, duygusal, siber ve sözel olarak tekrarlanan saldırıdır.”

Fiziksel Zorbalık: Vurmak, tekme atmak, kendisine ait olmayan eşyalara zarar vermek, özel bölgelere dokunmak, saç çekmek…

Sözel Zorbalık: Alaycı isim takmak, birbirine küfür etmek, alay etmek, hakaret etmek, aşağılamak…

Duygusal Zorbalık: Yokmuş gibi davranmak, Dışlamak (gruptan, oyundan, arkadaşlıktan), dedikodu yaymak…

Siber Zorbalık: Hakaret içeren, üzen mesajlar atmak, resimleri izinsiz internete koymak, doğru olmayan haber yaymak, kırıcı yorumlar yapmak…

Zorbalık; zorba, mağdur ve seyirci olmak üzere üçe ayrılıyor.

• ZORBA: Kendi gücünü daha zayıf kişileri incitmek ya da onları korkutmak için kullanan kişidir.
• KURBAN/MAĞDUR: Zorbaca davranışa maruz kalan kişidir.
• İZLEYİCİ: Zorbaca davranışın olduğu ortamda bulunan ve davranışları durdurmayıp seyirci olan kişidir.

Zorbalık davranışı gösteren öğrencilerin ortak özellikleri:

• Empati kurma yeteneği gelişmemiştir.
• Sosyal becerilerde ve ilişki kurma biçimlerinde yetersizlikler olabilir.
• Saldırgan ve dürtüsel yapıya sahiptir, erkeklerde fiziksel üstünlük de eşlik edebilir.

Zorbalığa uğrayan öğrencilerin özellikleri:

• Genellikle güvensiz ve kendilerini koruyamayan, pasif ve boyun eğici bir tarzları vardır.
• Utangaç ve içine kapanıktır.
• Çok arkadaşı yoktur.
• Genellikle aşırı koruyucu ailelerin çocuklarıdır.
• Farklı özelliklere sahip olabilir (kekemelik, gözlük kullanma, diş aparatı kullanma vb.).

Şiddete – Zorbalığa Maruz Kalanların Hissettikleri

• Şok
• Korku
• Panik
• Öfke
• Kızgınlık
• Endişe
• Yetersizlik
• Suçluluk
• Üzüntü
• Acı
• Pişmanlık

Zorbalık Karşısında Seyirci Ne Yapabilir

• Olayı izlemeye dalmayın!
• Zorbaya durmasını söyleyin!
• Zorbalığa maruz kalan kişiye iyi davranın
• Zorbalığa maruz kalan kişiye sizinle gelmeye ikna edin
• Bir yetişkini olay yerine çağırın
• Sadece gülümsemenizle de olsa zorbalık yapan kişiye güç vermeyin
• Ezilen, yalnız ve mutsuz kişilerle arkadaş olun

Çocuklarımızı Zorbalıktan Korumak İçin Ne Yapmalıyız?

• Mutlaka çocuklarımıza HAYIR demeyi öğretelim.
• Gerekli durumlarda bağırmalarını
• Korktuğu veya alt üst olduğu zaman karşıdaki kişiye belli etmemesi gerektiğini
• Sözel zorbalıkla karşılaştığında hiç cevap vermeyip kafalarını çevirmelerini
• Zorbalık yapan kişinin “kimseye söyleme” tehditlerine kulak asmamaları gerektiğini
• Tenha yerlerde dolaşmamaları gerektiğini her fırsatta hatırlatalım…

Zorbalığın altındaki nedenlere bakıldığında çoğunlukla anne baba arasındaki çatışma ya da boşanmaları veya ayrı yaşamaları, çocuğun duygusal anlamda sıkıntılar yaşaması, empati kuramaması oluyor. Çocuk 'sevilmiyorum' duygusu yaşıyor. Fark edilme isteği duyuyor, dikkat çekmek istiyor. Aslında zorba çocuk da mağdur çocuk da kendini dışlanmış ve sevilmiyor hissediyor.

Zorbalık çağımızın gizli kalmış bir sorunudur. Özellikle akran zorbalığının çözümünde iş birliği çok önemlidir. Hem mağdur hem de zorbalık yapan çocuğun topluma tekrar kazandırılması gerekli toplumdan soyutlanması değil. Bunun çözümü için okuldaki öğretmenlerin, yöneticilerin, diğer çocukların ailelerinin yaklaşımı çok önemlidir.

‘Çocuktur yapar’, ‘Çocuklar kendi aralarında sorunlar yaşarlar barışırlar’ diye bakıp olayı geçiştirmemek lazım. Bu durumu ciddiye alıp okullarda farkındalık çalışmaları yapılmalı, seminerler, tiyatro, drama her türlü görsel, işitsel bilgiyi kullanmak gerekir.