Tortikolis ve Fizyoterapi

TORTİKOLİS NEDİR?
Konjenital yani doğumsal musküler tortikolis, doğumda veya hemen sonrasında ortaya çıkan, başın bir omuza eğilimli ve diğer yöne çevrilmiş vaziyette durduğu görünüme sahip patolojik durumdur. En sık olarak sternokleiodomastoid (SKM) isimli boyun kasında görülür ve kasların kalınlaşıp kısalması ile anlaşılır. Toplumda sık rastlanan tipi musküler tortikolistir ve genellikle tek taraflıdır, bilateral (çift taraflı) görülme oranı %2-8'dir. Erkek bebeklerde kızlara göre daha sık görülür.

Neden tortikolis görülür?

Sebepleri kesin olmamakla birlikte birkaç teori vardır;
*SKM kasında doğumsal travma
*Zor doğum-hematom
*Uterin kompresyon
*Fetal malpozisyon
*Inflamatuvar durum

Tortikoliste Tanı

Ailelerin ve pediatristlerin şüphelenmesi ile tanı süreci başlar. Bebekte baş hep aynı tarafa dönüktür. SKM kası içinde, hassasiyeti olmayan sert bir kitle ele gelebilir. Sağ taraf SKM tutulumu sola göre daha sıktır. Çoğunlukla bebeğin doğumundan sonraki 3-4 haftalık sürecinde fark edilir. Baş lezyon tarafına, yüz ise karşıt tarafa döner yani kulak tortikolis olan taraftaki köprücük kemiğine doğru çekilir, yüz ise karşı tarafa doğru yukarı bakar. Gecikmiş hastalarda yüz hipoplazisi ve asimetrisi görülebilir.

3 tip tortikolis vardır;

1.SKM kasında psödötümör
2.SKM kasında palpe edilen kalınlaşma
3.Postürel tortikolis

Tortikoliste Tedavi Yaklaşımları

Tanı yaşı ve tanı aldığı duruma göre 2 tip tedavi vardır, konservatif tedavi ve cerrahi tedavi.
Konservatif tedavi, fizyoterapidir. Programa eklenen egzersizler aktif ve pasif germe egzersizleridir. Aktif egzersizlerde bebeğin etkilenmiş tarafa hareketini sağlamak için, bebeği dikkatini çeken verbal, görsel uyaranlar (örneğin oyuncaklar) bu tarafa gelecek şekilde bebeği yatırmak gerekir. Çocuk hasta tarafından emzirilmeli ve beslenmelidir. Baş ve yüz deformitesini engelleyebilmek için sağa ve sola değiştirilerek yan yatırılarak uyutulmalıdır. Böylece bebeğin kendi hareketi ile egzersiz yapması sağlanır. Kafada şekil bozukluğu gelişimini önlemek için çocuk sağa ve sola değişik olarak yan yatırılarak uyutulmalıdır.
Ayrıca aileye günlük belli aralıklarla yapılacak pasif egzersizler öğretilir. Bu egzersizlerde hastanın sadece boynunun hareket etmesi gerekir, tüm gövde değil. Fleksiyon ( boynun öne doğru hereketi ) ekstansiyon (boynun arkaya doğru hareketi), lateral fleksiyon (yanlara sağ ve sola eğme) ve rotasyon (döndürme) yönlerinde boyuna pasif germe egzersizleri uygulanır. Hastaların %90’nından fazlası operasyon geçirmeden, erken teşhis ve germe egzersizleri ile doğumdan sonraki ilk altı ayda düzelebilir.
Cerrahi tedavi, fizyoterapiye rağmen 12-15. aylarda tortikolis halen devam ediyorsa, SKM kasında kısalık, gerginlik ve yüzdeki şekil bozukluğu ilerleyici ise, teşhis 1 yaşından sonra konmuş ise cerrahi uygulanmalıdır.

 

Fizyoterapist Hümeyra Tombaş