Somatizasyon Bozukluğu Nedir? Belirtileri ve Tedavisi
Somatizasyon bozukluğu, insanların ruhsal sorunlarını fiziksel belirtiler olarak yaşamasına verilen isimdir.
Somatizasyon bozukluk, genel olarak stres ve anksiyete gibi problemlerle birlikte ortaya çıkar. Bu sorunlar kendisini fiziksel hastalıkların semptomlarıyla gösterebilir. Bedensel hastalıkların belirtileri kimi zaman birebir şekilde ortaya çıkar. Buna karşın genellikle hiçbir tıbbi testle açıklanamayan bir durum vardır.
Somatizasyon bozukluğunda en yaygın rahatsızlıklar baş ağrısı, yorgunluk ve mide sorunlarıdır. Bu sorunlar yaşam kalitenizi ciddi olarak etkiler. Bu gibi durumlarda bir klinik psikolog ya da psikiyatristten yardım almak gerekir.
Bu yazımızda somatizasyon bozukluğu nedir, somatizasyon bozukluğu belirtileri nasıl ortaya çıkar ve tedavisi nasıl yapılır gibi soruların yanıtlarını irdeleyeceğiz.
Somatizasyon Bozukluğu Nedir?
Somatizasyon, psikolojik ve duygusal olarak yaşanan sıkıntıların, bedensel belirtiler olarak ortaya çıkmasıdır. Bu bedensel belirtiler tıbbi olarak teşhis edilemez ve genellikle fiziksel şikayetlerin varlığıyla karakterize olur. Kişinin yaşam kalitesini düşüren bu sorunlar, tıbbi nedenlerle açıklanamaz.
Örnek vermek gerekirse; anksiyete mide bulantısı, baş ağrısı ya da kulakta çınlama gibi fiziksel semptomlara neden olabilir. Semptomlar genellikle orantısız ve abartılı bir şekilde yaşanır. Ağrı olmasa dahi bunu hissetmek, kişilerin ciddi sorunlar yaşamasına neden olur. Bu nedenle sorunun temeline inerek, yaşanan ruhsal sıkıntıların tedavi edilmesi gerekir.
Somatizasyon Bozukluğu Neden Olur?
Somatizasyon nedir, konusunu yukarıda ele aldık. Peki, somatizasyon neden olur? Bu sorunun yaşanmasını nelerin yaşanması gerekir?
Somatizasyon bozukluk; travma, depresyon, anksiyete, stres gibi yaşanabilecek birçok farklı duygusal sorunla birlikte ortaya çıkar. Bu sorun bireylerin ruhsal sıkıntılarına ek olarak fiziksel problemleri de beraberinde getirir. Vücut, stres, kaygı, korku gibi duygulara karşı farklı farklı tepkiler verebilir. Somatik rahatsızlıklar özellikle şu nedenlere bağlı olarak ortaya çıkabilir;
· Travmalar, somatik bozuklukların ortaya çıkmasında başı çeken nedenler arasında yer alır.
· Bireyin yaşamış olduğu çeşitli duygusal problemler de somatik hastalıkların ortaya çıkmasında rol oynar.
· Yoğun bir şekilde stres ve endişe yaşamak, bunun sürekli hale gelmesi de somatik bozukluk nedenleri arasındadır.
Anksiyete, depresyon ve kaygı bozukluğu somatik rahatsızlıklara zemin hazırlar. Bu rahatsızlıklar ayrıca farklı hastalıkların ortaya çıkmasında da rol oynayabilir.
Somatizasyon Bozukluğu Belirtileri Nelerdir?
Somatizasyon bozukluğu belirtileri arasında yaygın olanlar bağ dönmesi, nefes darlığı, kalp çarpıntısı ve göğüs ağrısıdır. Bununla birlikte birçok farklı belirtinin varlığından da bahsetmek gerekir. Bu belirtiler şu şekildedir;
· Baş ağrısı ve baş dönmesi
· Cilt sorunları
· Vücudun çeşitli yerlerinde yaşanan ağrı hissi
· Vücutta yaşanabilecek yanma hisleri
· Kronik olarak yorgunluk ve halsizlik
· Cinsel sorunlar
· Sindirim sistemi bozuklukları
· Görme ve duyma duyularında sorunlar
Somatizasyon bozukluğu belirtileri, kişiye bağlı olarak farklı farklı yaşanabilir. Burada verdiğimiz sorunların dışında problemler yaşamanız nadir de olsa olasıdır.
Somatizasyon Teşhisi
Somatizasyon teşhisinin koyulması oldukça zordur. Kişiler fiziksel bir sorun yaşadıklarında öncelikle hekimlere başvururlar. Hekimler bir dizi testin ardından, hiçbir belirti bulamazlarsa, genellikle somatik nedenlere yönelirler. Bu noktada ruhsal ve psikolojik sorunlar yaşanıyorsa, psikolog ve psikiyatristlere yönlendirme yapılır.
Psikolog ve psikiyatristler, fiziksel sorunların altında yatan nedenleri anlamak için bir dizi test gerçekleştirebilirler. Psikolojik değerlendirmenin ardından tanı kriterlerine uygun olarak sorunlar tespit edilebilir. Tanının koyulmasının ardından tedaviye başlanır.
Uzmanlar tarafından uygulanan testler, genelde diğer hastalıkların elenmesini sağlamak içindir. Eleme yönteminin ardından kişinin somatik semptom bozukluğu yaşayıp yaşamadığı noktasında emin olunur.
Somatizasyon Bozukluğu Testi Nedir?
Somatik semptom bozukluğu için uygulanacak testler birçok zaman yetersiz kalır. Testlerin uzman tarafından gerçekleştirilerek değerlendirilmesi yapılması gerekir. Bu testler genel olarak yalnızca bilgi verme amacıyla yapılır. Buna karşın semptomların tespiti açısından faydalı olacaktır.
Somatizasyon bozukluğu testinin yanı sıra bireylerin tüm semptomlarını takip etmesi gerekir. Ayrıca uzmanın da kişiyi devamlı olarak takip edebilmesi önemlidir. Test bilgi verici olsa da, kişinin yaşamı çok daha net sonuçlar verecektir. Sorunun somatik olduğunu anlamak kadar, somatizasyona neden olan rahatsızlığı bulmak da tedavi açısından önemlidir.
Somatizasyon Bozukluğu Yaşıyorsanız Ne Yapmalısınız?
Somatizasyon bozukluğu belirtileri yaşıyorsanız, ilk adım olarak yaşadıklarınız normal olduğunu kabul etmeli ve kendinizi bu konuda sakinleştirmelisiniz. Yaşadığınız sorunları olduğundan daha fazla abartmak ve bunu da başka bir anksiyete konusu haline getirmek durumu zorlaştırmaktan başka bir işe yaramayacaktır.
Yaşadığınız fiziksel sorunları tetikleyen etkenlerden uzak durmaya çalışmalısınız. Bu konuda terapistiniz size yardımcı olacaktır. Somatik rahatsızlıkların nedeni bulunduktan sonra buna yönelik özel bazı terapi yöntemleri de kullanılabilir. Sorunun şiddetine bağlı olarak somatizasyon bozukluğu ilaçları da kullanılabilir.
Somatizasyon Bozukluğu Yaşayanlara Nasıl Davranılmalı?
Somatik bozukluk yaşayan bir yakınınız ya da sevdiğiniz varsa, bu konuda hassas bir yaklaşım sergilemelisiniz. Sürekli olarak destek ve anlayış sergilemeniz, bireyin gözetilmesi tedaviye yardımcı olur.
Somatik rahatsızlıkların küçümsenmemesi gerekir. Bu tip bir sorun yaşayan kişinin yaşam kalitesi çok düşecektir. Bu nedenle empati yapmanız önemlidir. Fiziksel belirtilerin gerçek olduğunu kabul etmelisiniz. Ayrıca durum gereğinden fazla abartılmamalı korku ve kafa karışıklığı gibi duygular engellenmelidir.
Somatik bozukluk yaşayan bireylerin duygusal desteğinin yanı sıra açık bir iletişime desteği vardır. Bireyin acı çektiğini ve bu durumda negatif duygulara kapılacağını unutmamak gerekir. Somatik bozukluk yaşayan kişilerin, yaşam kalitelerini artırmaya odaklanmalısınız.
Somatizasyon Bozukluğu Tedavisi Nasıl Yapılır?
Uzman tarafından somatizasyon bozukluğu testlerinin ardından, teşhis koyulur. Teşhis bir derecelendirmeye sahip olabilir. Kimi bireylerde daha hafif yaşanan somatik bozukluk kimilerinde daha ağır şekilde görülebilir. Görece olarak hafif durumlarda psikoterapi yöntemi yeterli olurken, bazı durumlarda ise ilaç da kullanılabilir.
Uzmanın yönlendirmesiyle farklı terapi yöntemleri tercih edilebilir. Bu yöntemle yaşam kalitesinin artırılması amaçlanır. Somatizasyon semptomları da ruhsal etkilerin giderilmesiyle birlikte giderecek azalacaktır. Nedenler ortadan kaldırıldıktan sonra somatik sorunlar da genellikle ortadan kalkar.
Somatizasyon Bozukluğu Tedavi Edilmezse Ne Olur?
Somatik bozukluk yaşayanlar, birçok farklı hekime danışabilirler. Bu da farklı ilaç tedavilerini beraberinde getirebilir. Buna karşın birçok zaman ilaç tedavisine gerek yoktur. Bu ilaçlar boşuna kullanılmış olur. Somatik rahatsızlıklar bir yana bir de ilaçların yan etkileriyle uğraşmak zorunda kalabilirsiniz.
Somatik hastalığı bulunan kişiler çoğu zaman yorgun ve bitkin hissederler. Bu hayat kalitelerini çok düşüren bir durumu ortaya çıkarır. Yaşanan sıkıntılar sosyal, akademik ve iş hayatını doğrudan etkileyecek boyutlara ulaşabilir.
Sürekli olarak hissedilen rahatsızlığa ilişkin bir tedavi aramak da kişiyi maddi, manevi anlamda yorabilir. Kısır bir döngü içine girdiğini düşünen kişi, psikolojik olarak çok daha kötü bir noktaya savrulabilir. Bu sıkıntılar anksiyete ve depresyon gibi faktörleri de artırır. Dolayısıyla günün sonunda çok daha karmaşık bir sorunla karşı karşıya kalabilirsiniz. Yaşanan sıkıntıların üst boyuta ulaşması, kişinin intihar düşüncelerine meyil etmesine dahi yol açabilir.
Eğer sürekli olarak fiziksel rahatsızlıklardan muzdaripseniz ve tıbbi testlerden, tedavilerden bu konuda yardım alamıyorsanız, bir terapiste danışmanız faydalı olacaktır.
Sık Sorulan Sorular
Somatizasyon Bozukluğu Tedavi Edilir Mi?
Somatik rahatsızlıkların tedavisi genellikle yaşam şartlarının iyileştirilmesine yönelik olarak gerçekleştirilir. Tedavide hangi yöntemin kullanılacağı terapist ve danışana bağlıdır. Terapi sonucunda somatik sorunlar tedavi edilerek, bireyin daha iyi bir yaşam sürmesi sağlanır.
Somatik Terapi Ne Demektir?
Somatik terapi, somatizasyon yaşayan kişiye uygulanan yöntemlerden biridir. Bu yöntemde bireyin yaşadığı olumsuz düşüncelerin azaltılması amaçlanır. Bu yöntemde hem duygusal hem de zihinsel sağlığın iyileştirilmesi amaçlanır.
Somatizasyon Nasıl Tespit Edilir?
Somatizasyonun tespit edilmesi için çeşitli tıbbi ve psikolojik testler yapılır. Bu testlerin ardından çeşitli bulguları tespit eden terapist, tanı ve teşhis koyar.
Somatizasyon Kendiliğinden Geçer Mi?
Somatizasyon kimi zaman kendi kendine zamanla geçebilir. Kişinin yaşadığı psikolojik sorunların iyileşmesiyle birlikte, bu sorun da ortadan kalkar. Buna karşın kendi kendine geçmediği ve terapi yardımı almak gereken durumlar da yaygındır.
***
* Bu içeriğin geliştirilmesinde Kidolog Yayın Kurulu katkı sağlamıştır.
* Web sitemizde yer alan bu yazılar, tanı ve tedavi amacı taşımamaktadır. Sayfada tedavi edici sağlık hizmetleri konusunda herhangi öğeye yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi konusundaki tüm işlemleriniz için bir uzmana başvurmalısınız.
Kaynaklar:
