kidologlogo

Şiddete Meyilli Çocukların Resim Özellikleri

Şiddet insanlığın her döneminde her alanında görülebilen ve günümüzde giderek artan toplumsal bir problemdir. Dünya Sağlık Örgütü şiddet kavramını “fiziksel güç ya da gücün bilinçli olarak tehdit etme ya da kişinin gücü bir başkasına, bir topluluğa ve kendisine veya kendisine karşı kullanması” olarak tanımlamaktadır (Yurtal ve Artut, 2007). Bu kavram çocukların kişilik gelişimini de olumsuz olarak etkilemektedir. Çocukların kişilik gelişiminde bireyin doğuştan gelen kalıtımsal özelliklerinin yanı sıra aile, sosyal çevre, kitle iletişim araçları, coğrafi ve fiziksel şartlar gibi çeşitli etkenler rol oynamaktadır (MEB, 2011). Şiddetin herhangi bir türü ile erken yaşta tanışan çoucuklar da şiddete meyilli olan saldırgan davranışlar sergileyen çocuklar olurlar. Şiddete meyilli saldırgan çocukların değerlendirilmesinde pek çok yöntem kullanılmaktadır bu yöntemler içerisinden en sık kullanılanı ise çocuk resimlerinin analizi yöntemidir.

Çocukların çizdiği resimler psikologlar, terapistler, eğitimciler ve tarihçilerde dahil olmak üzere pek çok araştırmacının ilgi duyduğu bir alandır (Lowenfeld ve Brittain, 1987). Çizdikleri resimler çocuklara yaşantılarını planlama, düşünme ve ifade etme olanağı sağlar (Farokhi ve Hashemi, 2011). Çocukların yaptıkları resimlerden çocuğun kişilik özellikleri, yaşantıları, çevresindeki kişilere ve olaylara yönelik görüşleri, korkuları, mutlulukları ve üzüntüleri hakkında fikir sahibi olabiliriz (Yavuzer, 2010).

ÇOCUK RESİM TESTLERİNE ÇOCUKLARIN YORUMLANMASI

Bir İnsan Çiz testine göre şiddete meyilli çocukların özellikleri

Bir insan çiz testinde çocuğun çizdiği her ayrıntı tek tek değerlendirilir. Bu testin değerlendirilmesinde göz, ağız, boyun, kollar ve eller ile detaylar ve resimde bulunan silah, sopa gibi unsurlar şiddet olgusu olarak kabul edilir.

Göz: Yedi yaş ve üstü çocuklarda gözün küçük nokta şeklinde çizilmesi, göz bebeği detayının olmaması ya da tamamen siyah boyalı bir göz çizilmesi çocuğun sinirsel ve dürtüsel davranışlar sergilediğini gösterir.

Ağız: Resim analizinde ağız “saldırı organı” olarak değerlendirilir. Çocuk ağzı açık ve dişler görünür olarak çizerse sözel saldırganlığa meyili olduğunu ifade eder.

Boyun: Çocuk resimlerinin analizi yapılırken boyun resmi “dürtü kontrolü” olarak değerlendirilir. Boynun olmaması yada kısa çizilmesi öfke problemine işaret eder.

Kollar ve eller: Kollar arkaya saklandıysa, kollar bağlıysa, kollar yoksa, kollar küçük çizilmiş ise iletişim kurmaktan kaçınma, içine kapanma, ilgiye iletişim kurmaya ihtiyaç gibi olumsuz sosyal iletişime işarettir. Şiddete meyilli yada hırsızlık gibi durumlarda suçluluk hissi yaşayan çocuklarda eller çizilmeyebilir.

 

Şekil 1: Bir İnsan Çiz Testi

Yukarıdaki resim okulda agresif davranışlar sergileyen, derslerinde başarısızlık ve tırnak yeme problemleri olan 11 yaşındaki bir erkek çocuğuna aittir. Çizim 11 yaş gelişimsel özelliklerine uygun bir resim değildir. Çizilen insan resminde eller, ayaklar ve kulakların olmaması dikkat çekmektedir. Resimde kulak organının olmaması çocuğun kendini dış dünyaya kapattığı ve kimseyi umursamadığını, ellerin olmaması tırnak yeme davranış problemi ve sergilediği agresif davranışlarının sonucu olarak çizilmediği şeklinde yorumlanabilir.

Varolmayan hayvan çiz  testine göre şiddete meyilli çocukların özellikleri

 

Çocuklardaki şiddet meyilinin değerlendirilmesinde Varolmayan olmayan hayvan resmi çizim testi kullanılabilir. Resim hakkında daha fazla bilgi sahibi olabilmek amacıyla çocuğa “bu hayvan saldırgan mıdır?, Bu hayvana isim vermek istesen ne olurdu?, Bu hayvan ne ile beslenir?, Bu hayvan kiminle yaşıyor, yaşadığı yer nasıl? Bu hayvanın düşmanları ve dostları var mıdır?, Bu hayvanın gerçekleşmesini istediği 3 dileği nedir?” soruları sorulabilir.

Şekil 2: Varolmayan hayvan resmi çiz testi 1

Yukarıdaki resim 8 yaşında bir erkek çocuğuna aittir. Çocuğun resimle ilgili sorulara verdiği cevaplar şu şekildedir; Bu hayvanın adı “ahtarobot”tur, kolları demirdendir ve birinin kafasını kesebilecek kadar kesinidir, düşmanlarını tükürüğü ile zehirleyebilir, kan içmeyi çok sever ve en sevdiği yemek kandır. Düşmanlarına saldırmayı çok sever. Düşmanları ondan çok korkar çünkü onlara çaktırmadan saldırır.

Bu örnekte çocuğun sosyalleşme sürecinde yaşadığı sorunları rahatlıkla gözlemleyebiliriz. Çünkü çocuk çizimi ile anlattıklarında bizlere sadece kendi şiddet eğilimini değil çevresindeki şiddet olgusunuda açıklamıştır.

Şekil 3: Varolmayan hayvan resmi çiz testi 2

Yukarıdaki resim 17 yaşında bir kız çocuğunun çizdiği var olmayan hayvan resmi çiz testine aittir. Çocuğun hayvan ile ilgili sorulara verdiği cevaplar şu şekildedir; hayvanın adı “Korkuluk”. Bu hayvan yalan söylemeyi seven, korkunun hakim olduğu düyada tek başına yaşayan ve dolunay çıktığında herkesi korkutmaya bayılır.” Hayvanın herkesi korkutmayı ve yalan söylemeyi sevmesi çocuğun sözel şiddete meyilinin olduğunu gösterir.

Bir ağaç çiz resim testine göre şiddete meyilli çocukların özellikleri

Bir ağaç çiz resim testinde ağacın gövdesi, dallar ve ağacın sayfadaki konumu şiddet olgusu hakkında bilgi sahibi olunmasını sağlar.

Şekil 4: Bir ağaç çiz resim testi

Yukarıdaki resim 9 yaşındaki bir erkek çocuğa aittir. Çizimin sayfaya konumlandırılmasına bakıldığında resmin çok büyük olduğu görülmektedir. Bu bizlere çocuğun planlama konusunda sorun yaşadığını göstermektedir. Bu durum çocuğun dürtü kontrolünün gelişmediğini, kurallara uyma ile ilgli sorunlar yaşadığını ifade edebilir. Bunun dışında çok büyük ağaç gövdesi ve sivri uçlu ağaç dalları bizlere çocuktaki şiddet meyilini net bir şekilde göstermektedir.

SONUÇ

Şiddetin herhangi bir türü ile erken yaşta tanışan çoucuklar da şiddete meyilli olan saldırgan davranışlar sergileyen çocuklar olurlar. Şiddete meyilli saldırgan çocukların değerlendirilmesinde pek çok yöntem kullanılmaktadır bu yöntemler içerisinden en sık kullanılanı ise çocuk resimlerinin analizi yöntemidir.

Çizdikleri resimler çocuklara yaşantılarını planlama, düşünme ve ifade etme olanağı sağlar. Çocukların yaptıkları resimlerden çocuğun kişilik özellikleri, yaşantıları, çevresindeki kişilere ve olaylara yönelik görüşleri, korkuları, mutlulukları ve üzüntüleri hakkında fikir sahibi olabiliriz.

Sonuç olarak şiddete meyilli çocuk resimlerinin özellikleri incelendiğinde karşımıza birçok veri çıkmaktadır. Bunlar şu şekilde listelenebilir;

  1. Ağız organı büyük ve dişler görünecek şekilde çizilmektedir.
  2. Göz küçük nokta şeklinde çizilmektedir.
  3. Göz bebeği detayı olmaz ya da tamamen siyah boyalı bir göz çizilmektedir.
  4. Boyun olmaz yada kısa çizilir.
  5. Eller çizilmeyebilir yada daha küçük çizilebilir.
  6. Resmedilen hayvanlar kendine veya karşısındakine zarar verebilme özelliğine sahip olabilir.
  7. Çizimler sayfaya sığmayacak kadar büyüktür. Çünkü planlama becerileri zayıftır.

Şiddet olgusu ile birlikte çocukların aile içi dinamikleri ve akranları ile olan etkileşimler zayıflmaktadır. Bu olumsuz durumun erkenden farkına varılması ve müdahale edilebilmesi için ailelerin çocuk resimlerindeki bu ipuçları hakkında bilgilendirilmesi, çocuklara yaklaşımlar konusunda eğitim alması, çocukların fazla enerjilerini atabilmeleri amacıyla spor aktivitelerine yönlendirilmesi ve düzenli olarak bir ruh sağlığı uzmanının gözetiminde olması  uygundur.

Çocuğunuz ile ilgili tüm sorularınıza cevap bulmak için tıklayın.

KAYNAKLAR

LOWENFELD, V., BRITTAIN, W.L., 1987, Creative and mental growth 8nd ed., Upper Saddle River, NJ: Prentice Hall.

FAROKHİ, M., HASHEMİ, M., 2011, The Analysis of children’s drawings: Social, emotional, physical, and psychological aspects. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 30, 2219-2224.

YAVUZER, H., 2010 Resimleriyle çocuk, resimleriyle çocuğu tanıma. 14. bs., Remzi Kitabevi, İstanbul.

MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI, 2011, Kişilik özellikleri, Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları, Ankara.

YURTAL, F., ARTUT, K., 2007, Çocukların şiddeti algılama biçimlerinin resimlerine yansımaları, 16. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi, 5-7 Eylül 2007, Tokat, Ankara:Pegem Yayınevi, 149-155.

2122238

Kişi Okudu

Yasemin Hamide Yılmaz
KidologLogo

TR

Teknik Destek
(10:00-23:59)

+90(850) 840 11 39

App Store

Google Play

Spotify

karekod

' Bilinçli ebeveynler mutlu nesiller '

* Kidolog E-Bülten Üyeliği ile Bizden Haberdar Olun

© 2024 kidolog.com /Tüm hakları saklıdır.