Panik Bozukluk Süreci

PANİK BOZUKLUK SÜRECİ

Panik, kaygı bozuklukları sınıfında görülen bir tablodur. Bedensel belirtilerle başlayıp, onları olumsuz yorumlamalarla alevlenir. Kontrol etmek yaşamı kaliteli kılar.

Kaygı nedir ?

Kaygı süreci, belirsiz ortamlarda yaşanır. İş kaybı, ilişkide yolunda gitmeyen, beklentilerin karşılanmadığı durumlarda sorgulamaların artmasıyla yaşanabilir. Kaygı, insanda dönemsel olarak yaşanıp, dinebilen, denetlenebilen, sonlandırılabilen bir aşamadır. Sıklıkla yaşanıp, kontrol edilemez hale gelince yaşam kalitesi düşer.

Kaygı ve panik belirtileri:

 

Aşırı terleme, insanlar içinde utanır duruma düşme, kalabalıkta kalamama, çekinik kalma kaygı belirtilerindendir. Panik tablosu, kaygının bir parçasıdır. Panikteki insan, bedensel belirtilerini abartılı ve felaketleştirici biçimde yorumlar. ‘’Kalbim ağrıyor. Kalp krizi geçiriyorum. Başım ağrıyor. Felç geçiriyorum. Başım yanıyor, sıcaklık hissediyorum. Aşağı, göğsüme iniyor ısı. Ölüyorum, canım çıkacak.’’ abartılı ve gerçeğe aykırı yorumlardandır. Böyle anlarda insan, kendisini yönetemeyeceğini, delirebileceğini bile iddia edebilir. Yorumlar sıklıkla yinelendiğinde, artık bir döngü oluşur. Küçük bir bedensel belirti, abartılmaya ve olumsuz iddialarla sonuçlanır.  İnsan, anı yaşamakta zorlanır. Kendine ve çevresine yabancılaşıp, durumu inkar edip kendini rahatlatmaya çalışır.

Paniği saptayalım:

 

Panik tablosunu değerlendirmek için kendimize şu soruları sorarak durumu saptayabiliriz: Nerede panik yaşıyorum? Panik sırasında bedenimde ne oluyor ? Panik durumunda, ne düşünüyorum ve nasıl davranıyorum ? Panikten kaçmak için ne yapıyorum? Paniğimi azaltmak ve artırmak için ne yapıyorum ? Panikteyken öteki insanlar bana nasıl bakıyor, bana ne diyorlar ? Paniğime verdiğim anlam nedir ? Paniğimi ne başlatıyor ve sürdürüyor ? Bu sorularla paniğe yabancılaşmayan insan, onu kabullenebilip çözüm yolu bulmaya başlayabilir. İşte burası iyileşmenin başladığı yerdir. Panikle inatlaşmak, onun üzerine gidip savaş açmak hem danışanın hem de psikoterapistin işini zorlaştırır.

Panik tedavisi:

 

Tedavide bedensel belirtileri yorumlarken alternatif yorumlara yönelmek işe yarayabilir. “Başım ağrıyor, susuz kaldığım için olabilir. Göğsümde sıcaklık var, bazen vücut ısım artabilir. Bazen de üşüyebilirim.” yorumları düşünce ve duygu sürecini sağlıklı kılabilir. Panik, ruh sağlığında bir sonuç ve başlangıç olabilir. Ailede paniği olan birinin etkisi, geçmişte yaşanan travmalar, aşırı stresli yaşam deneyimleri panikle sonuçlanabilir. Gündelik yaşamda yaşanan sarsıcı bir olay (Örneğin iş kaybı, depremde zarar görmek) panik başlangıcı olabilir.

Sonuç:

 

Panik yönetilebilinen bir süreçtir. Önce onu saptamak, tanımlamak ve iş birliği yapıp onu zararsızlaştırmak yararlı olur. Bu kapsamda, panik alanında çalışan bir ruh sağlığı uzmanıyla iletişime geçip destek almak yararlı olur. 

 

Kaynaklar

Savaşır. I., Soygüt. G., Kabakçı. E. Bilişsel Davranışçı Terapiler. Türk Psikologlar Derneği Yayınları. No: 7 Şubat 2003. Ankara. S.91-113