Lenfödemde Tanı ve Tedavi
Lenfödemde Anamnez Nasıl Yapılır? Tedavisi Nedir?
Lenfödemin neden kaynaklandığı, ödemin ne zamandan beri var olduğu, ödemin başlangıç kısmı, ağrı, parestezi, ilerleme süresi, eşlik eden rahatsızlıklar detaylı şekilde sorgulanmalıdır. Ödemin açığa çıkma süresi akutsa; derin ven trombozu, enfeksiyon, travma veya refleks sempatik distrofiden şüphelenmeliyiz.
Ödemin başlangıcı uzun süreli, kademeli ve ilerleyici ise; kronik venöz yetmezlik, lipödem, konjestif kalp yetmezliği veya böbrek sorunları göz önünde bulundurulmalıdır. Eğer kalp ve böbrek yetmezliği var ise kompleks boşaltıcı fizyoterapi bu durumlarda kontrendikedir. Normalde lenfödem ağrısızdır, ağrı var ise malignite durumu değerlendirilmelidir.
İnspeksiyon
Ödemin lokalizasyonu, boyutu, cilt değişiklikleri, cilt rengi, ülser, papillom, cilt katlantıları, postür, hastanın yüz ifadesi, asimetri ve kas atrofisi değerlendirilir.
Palpasyon
Cilt ve cilt altı konnektif dokusu değişiklikleri, doku yapısı, ısı ve cildin mekanik özellikleri palpasyonla değerlendirilmemelidir. Subkutan ödemi değerlendirmek için Stemmer işaretine bakılır. Stemmer işaretinde, hastanın el ve ayak 2. ve 3. parmak dorsumuunu fizyoterapist iki parmakla kaldırmak suretiyle cilt kalınlığını değerlendirir.
El ve ayak parmaklarının dorsumundaki cilt kolayca kaldırılamazsa Stemmer işarete pozitif kabul edilir. Stemmer işaretinin pozitif olması fibrozis varlığını ve lenfödem şiddetinin en az ikinci evrede olduğunu gösterir. Stemmer işaretinin negatif olması lenfödemi dışlamaz.
Bir kaç dakika içinde fizyoterapist desteği almak için tıklayın.
Fonksiyonel Durum ve Yaşam Kalitesi
Lenfödem, hastanın fonksiyonelliğini ve psiko-sosyal durumu açısından ciddi sonuçlar doğurabileceğinden, kişinin yaşam kalitesinin bozulmasına sebep olur. Lenfödem hastalarının yaşam kalitesini, geçerlilik ve güvenilirliği yapılmış anketler tarafından ölçmek gerekir.
Ödem Değerlendirmesi
Lenfödemli bireylerde ödem miktarını değerlendirmek için objektif ölçümler şarttır. Değerlendirmede, sağlıklı ve etkilenen ekstremitenin aynı noktalardan aynı şekilde ölçülmesi son derece önemlidir. Sağlıklı bireylerde normal kol volüm varyasyonları %2 ila %13 arasındadır ve dominant kol genellikle %1,5 oranında daha büyüktür. Lenfödem volümünü ölçmek için birkaç yöntem vardır;
*Çevre ölçümü; ekstremitelerin mezura yardımıyla çevresel olarak ölçülmesidir. Etkilenmiş ve etkilenmemiş ekstremiteler arasındaki fark, ödemin şiddetini değerlendirmede kullanılır. Çevre ölçümüne dayanarak yapılan volümetrik ölçümlerde kol ve bacağın hacmi hesaplanabilirken el ve ayak hacimleri hesaplanamaz. Ölçüm sonuçlarına göre 2 santimden fazla fark anlamlıdır.
*Volümetrik ölçüm; hacim özel olarak tasarlanmış kol ve bacak volümetreleri kullanılarak suyun yer değiştirme yöntemi ile ölçülür. Taşan su miktarı 200ml ve üzeri ise fark anlamlıdır ve lenfödem varlığından bahsedilir.
Biyoelektrik Empedans Spektrometresi
BIS, vücut dokularının empedansını elektrik akımının akışına karşı ölçer, üçten fazla standart sapma oranı lenfödem için pozitiftir.
