Lenfödem Belirtileri ve Tedavi Yöntemleri Nedir?
Lenfödem yetersiz lenf drenajı nedeniyle proteinden zengin sıvının hücrelerarası boşlukta birikimi ile meydana gelen kronik ve ilerleyici bir durumdur. Lenfödemin en önemli nedenleri kanser ve tedavisi, lenf sisteminin konjenital anomalitesi, kronik venöz yetmezlik sonucu gelişen flebolenfostatik ödemdir.
Lenfödem Epidemiolojisi
Türkiye'de lenfödem insidansı tam olarak bilinmemektedir. Dünyadaki en yaygın nedeni paraziter bir enfeksiyon olan filariasis vakaları ile birlikte, yaklaşık 200 milyon vakanın olduğu tahmin edilmektedir. Lenfödem lenf sisteminin konjenital disfonksiyonu nedeniyle primer olabilir ve herhangi bir neden olmaksızın yaşamın farklı evrelerinde açığa çıkabilir. Sekonder lenfödem genellikle meme, endometrium, serviks, yumurtalık, melanom, prostat ve mesane kanserleri nedeniyle yapılan kanser cerrahisi ve radyasyon tedavisi sonrasında açığa çıkar.
Risk Faktörleri
Sekonder lenfödemin risk faktörleri arasında bireyin yaşı, vücut kitle indeksi, özgeçmiş, enfeksiyon varlığı ve yaşam tarzı yer almaktadır. Hastalıkla ilgili faktörler arasında başta tümörün yerleşim yeri olmak üzere, evresi, çapı, lenf bezlerine yayılımı, cerrahi alanın genişliği, kişiye özel uygulanan cerrahi yöntem, radyoterapi, meme kanseri, kan kanseri tedavisinde kullanılan kemoterapi ve çıkarılan lenf nodu sayısı sayılabilir.
Lenfödemin Klinik Belirtileri
*Etkilenen ekstremitede ödem, ağırlık hissi
*Cilt değişiklikleri (ciltte sertlik, gerginlik veya kızarıklık)
*Cilt katlantılarının derinleşmesi
*Etkilenen bölgede ağırlık ve gerginlik hissedilmesi
*Etkilenen ekstremitede karıncalanma, ağrı ve rahatsızlık hissi
*Yüzük, saat, bilezik gibi takıların sıktığını fark etmek
*Ayakkabı, kıyafet ve iç çamaşırların dar gelmesi
Fizyoterapist desteği almak için tıklayınız.
Lenfödem Evreleri
Evre 0; bu evrede lenfödemin klinik belirtileri yoktur. Hastalar ekstremitelerin de ağırlık hissi hissedebilirler ancak çoğu hasta asemptomatiktir. Lenf sisteminin kapasitesi dokuda artan lenf yüküne bağlı olarak azalır. Progresyonu önlemek veya azaltmak ve diğer evrelere geçmeyi önlemek için bu evrede eğitim çok önemlidir.
Evre 1; geri dönüşlü evredir, bu evrede hastalarda yumuşak, gode bırakan bir ödem vardır ancak sekonder cilt değişiklikleri yoktur. Ekstremitenin bir süre elevasyonda tutulması ödemin azalmasını sağlar.
Evre 2; bu evre geri dönüşsüz evredir, ödemin kendiliğinden dönme ihtimali yoktur. Bu evrede immün sistem zayıfladığı için cilt enfeksiyonları karşımıza sıkça çıkmaktadır.
Evre 3; bu evrede doku volümü, fibrozis, papillamatozis, fistüla, hiperkeratoz gibi söz konusu doku değişikliklerinin ciddiyeti önemli derecede artmıştır. Basınçla oluşan gode hemen geri döner. Fonksiyon ve ince becerilerde azalma vardır. Cilt katlantıları derinleşmiştir.
Evre 4; Stewart-Treves sendromu (lenf anjiosarkom) Ender görülen ancak uzun süredir var olan ve hiç tedavi edilmemiş lenfödemli ekstremiteden kaynaklanan ölümcül anjiosarkomdur.
