Kaygı ve Korku İlişkisi
Kaygı ve Korku İlişkisi Nedir?
Kaygı Nedir?
Kaygı kelimesini gündelik yaşantımızda duymaya alışık olduğumuzu ve sıklıkla kullandığımız bir kavram olduğunu söylersek yanılmış olmayız. Konuyu ele almadan önce teorik bir giriş yapalım. Kaygı, bireyin tehlike esnasında yaşadığı ve sonrasında yaşanması olası belki de hiç gerçekleşmeyecek olaylarla ilgili endişelenmesi olarak tanımlanır. Bu tanıma günlük hayatımızdan insan önünde konuşmak, kalabalık önünde sunum yapmak, sınava hazırlanmak, kapalı alanlarda bulunmak, hayvanlardan korkmak gibi birçok örnek verebiliriz. Kaygıyı sadece olumsuz duygu olarak genellememek gerekir. Olumlu duygu olarak kaygı, uyum ve yaşanması normal bir durumdur. Kaygıyı optimal düzeyde tutarak olumlu duyguyla değerlendirebiliriz. Mesela mülakata girme örneğini düşünelim. İki gün sonra iş için mülakata gireceksiniz ve siz bu esnada başarısız olma düşüncesine kapılıyorsunuz. Bu kaygılı düşünceler sizin mülakata daha iyi hazırlanmanıza gerektiğini söyleyebilir ve size yol gösterebilir.
DSM-5 tanı ölçütlerine göre Kaygı Bozuklukları;
-Panik bozukluk
-Agorafobi
-Özgül fobi
-Sosyal kaygı bozukluğu
-Seçici konuşmazlık
-Yaygın kaygı bozukluğu
-Ayrılma kaygısı bozukluğu
-Başka bir sağlık durumuna bağlı kaygı bozukluğu
-Maddenin/ilacın yol açtığı kaygı bozukluğu
-Adlandırılamayan kaygı bozukluğu
Korku Nedir?
Korku, tehlike karşısında anlık verilen bir tepkidir. Korku duygusu yaşanan olayla ilişkili değildir. Korku, yaşanan olay hakkında geliştirdiğimiz düşüncelerden oluşmaktadır. Okuduklarınızı daha iyi algılayabilmek için bir örnekle pekiştirelim. Mesela köpekleri seven ve sevmeyen iki insan hayal edelim. Bu iki kişiyi köpeğin bulunduğu ortama aynı anda getirelim. Köpekleri seven kişi köpeği ilk gördüğünde sevimli olduğunu söyleyebilir. Öte yandan köpekleri sevmeyen kişi ise köpeğin tehlikeli olduğunu söyleyebilir. Bu iki kişi aynı ortamda aynı köpekle bir araya gelmesine rağmen farklı şeyler ifade ederler. Bunun nedeni köpekle aynı ortamda bulunmaları değil köpek hakkındaki kişisel düşüncelerinden dolayıdır.
Kaygı ve Korku İlişkisi Nasıl Bağlıdır?
Bireyler yaşamlarında kaygı ve korku ilişkisini pek ayırmazlar hatta onları fark yokmuş gibi algılayabilirler. Teorik olarak incelediğimizde kaygı ve korku arasında üç temel fark vardır.
- Korku, tehlike karşısında kaynağı belli olan olayın ‘’şimdi, şu anki’’ kısmına verilen anlık tepkilerdir. Kaygı ise kaynağı belirsiz olayın gelecekte oluşabilecek ‘’beklenen’’ kısmına verilen bir tepkidir.
- Korku kaygıya göre daha şiddetlidir.
- Korku kısa sürelidir. Şu ana odaklandığı için o anda gerçekleşir ve biter. Kaygı ise uzun sürelidir. Gelecekte olabilecek olası olaylara endişe duyulduğu için uzun sürmektedir.
Sonuç olarak
Bireyler yaşamları boyunca bulundukları ortamlar, (iş yerinde, evde, okulda, arkadaş ortamında vs.) durumlar, (sınava hazırlanma sürecinde, fobilerinde vs.) yaşadıkları travmalar (taciz, tecavüz, şiddet, doğal afetler vs.) ve sayılabilecek birçok nedenden dolayı kaygılanmaktadırlar. Bu kişiler kaygıyla başa çıkmak için psikolojik destek almak yerine kaygılarını bastırmaya çalışmaktadır. Ne yazık ki fiziksel sağlığa gösterilen özen ruh sağlığa gösterilmemektedir. Bilinmesi gerekir ki ruh sağlığın iyileşmemesi bireyin vücudunda birçok fizyolojik belirtiler ortaya çıkmaktadır. Bazı kişiler kaygıyla başa çıkabilmek için nefes egzersizi, meditasyon, yürüyüş yapmak, sosyal destek almak gibi birçok yöntemi kullanmaktadırlar. Bu yöntemlerle birlikte veya bu yöntemlerin yetersiz kaldığı durumlarda kaygıyla başa çıkmanın daha sağlıklı bir diğer yöntemi de psikolojik destek almaktır.
Kaygıya dair psikolojik desteğe ihtiyacınız varsa psikoloji lisansından mezun olmuş ve alanında gerekli eğitimleri almış profesyonel çalışan bir psikologdan destek almaktan çekinmeyin. En kısa zamanda ilk adımı atın ve size uygun olan bir psikologdan randevu alın.
KAYNAKÇA
Manav, F. (2011). Kaygı kavramı.
Gençöz, T. (1998). KORKU: SEBEPLERİ, SONUÇLARI VE BAŞETME YOLLARI. Kriz dergisi, 6(2), 9-16.
ŞAHİN, M. (2019). KORKU, KAYGI VE KAYGI (ANKSİYETE) BOZUKLUKLARI. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 6(10), 117-135.
