kidologlogo

Histeri Nedir? Histriyonik Kişilik Nasıldır?

Yunanca “rahim” demek olan “hystera” kavramı yüzyıllar boyunca kadınların yaşadığı bir rahatsızlık olarak görülmüştür. Eski çağ filozoflarına göre bu rahatsızlık kadının cinsel birliktelik yaşamadığı, çocuk doğurmadığı taktirde bedenen duyu bozuklukları, inlemeler ve kasılmalar yaşaması durumudur. Aynı şekilde kadınların cinsel isteklilik durumu da Histeri kavramı ile beraber anılmıştır. Yüzyıllardan sonra modern biliminde gelişmesiyle bu kavramın tanımının yanlış olduğu fark edilmiştir. Histerinin fizyolojik kökenli bir rahatsızlık değil, psikolojik kökenli bir ruhsal rahatsızlık olduğu ortaya konmuştur. Bununla beraber bu kavramın cinsiyetle alakalı olmadığı anlaşılmıştır ve gereken tıbbi düzenlemeler yeniden yapılmıştır.

“Histriyonik” kavramı ise latince kökenli olup tiyatro oyunlarında aktörleri temsil etmek için kullanılan “histrione” kelimesinden gelmektedir. Histeri ve histriyonik kavramları aralarında benzerlik bulunsa da farklı anlamlara gelmektedir. En temel fark olarak histerik karakterlerin hayata daha uyumlu hareket ettiği, histriyonik karakterlerin ise daha çocuksu ve kısıtlı bir uyumla hareket ettiği söylenebilir .

Histeri klasik anlamıyla telkine açık olmanın, duygusal patlamaların, histriyonik hareketlerin, bastırılan kaygının, yaşanan bilinçdışı çatışmanın; felç, körlük, his kaybı gibi fiziksel semptomlar yoluyla ifade edilmesi halidir. Ortaya çıkan bu fiziksel semptomların kaygıyı dindirmek, dikkat çekmek ve sempati uyandırmak için kullanılan savunma mekanizmaları olduğu düşünülmektedir. Histriyonik hareketler deyince ilk olarak akla ilgi odağı olmak ve başkalarından sürekli takdir kazanmak için birtakım davranışlar sergilemek gelir. Bir oyun sahnesinde tüm ışıklar nasıl başrole döner işte histriyonik kişilerde girdikleri ortamlarda tüm gözlerin onların üstünde olmasını arzu eder ve bekler. Histerik kişi psikolojik olarak içinde bulunduğu zorlu duruma karşılık fiziksel tepkiler verir bu verilen bu tepkilere de histriyonik hareketler denir. Temel fark şudur histerik kişi baş etmekte zorlandığı durumlara karşı bir savunma mekanizması gibi bu yapısını kullanır. Ama histriyonik kişi için artık bu bir savunmadan ziyade davranışlarının temelini oluşturan hareketler bütünü haline dönüşmüştür. Yani histerik kişilerde histriyonik davranış karşımıza bir sonuç olarak ortaya çıkarken, histriyonik kişiler için histriyonik davranışlar hedefe ulaşmak için bir araç olarak karşımıza çıkar.

İlginizi çekebilir: Vajinismus Nedir, Belirtileri ve Nedenleri Nelerdir?

Histriyonik kişiliğinin psikolojik kökeninde, ebeveyn tutumu, ebeveynle iletişim ve aile ortamındaki yapısal sorunlara dikkat çekilmiştir. Histriyonik yapının erken dönemde ihmal eden anne tutumundan kaynaklandığı bulunmuştur. İhmal eden annenin tutumunun çocukta iki sonucu karşımıza çıkar. İlk olarak bu bebek gereksinimlerini anneye iletebilmek için abartılı davranış kalıpları gösterir. Ve ilgi gösterilmeyen bu bebek duygularını gösteremediği için sıkıntıya girer. Yaşadığı bu sıkıntılı duyguları abartarak dışa vurur. Bu bebek ileri ki yaşamında da duygulardan kurtulabilmek veya kendini ifade etmek adına alternatifler geliştiremediği için abartılı davranışlarıyla kendini ifade edecektir.

Kız çocuk anneden beklediği ilgiyi alamadığı için babasına yönelir. Anne kızına karşı ilgisiz olduğu gibi eşine de ilgisizdir. Annenin ihmaline karşı, baba kız çareyi birbirine ilgi göstermekte bulurlar. Bu zaman diliminde kız babasının ilgisini; dış görüntüsü ve sevimli tavırlarıyla elde edebileceğini görür. Baba kızın bu yakınlığı kızın ergenlik döneminde son bulur ve artık bu yetişkin kadın dış görünüşünü kullanarak başka erkekleri elde etmeye çalışır.

Erkek bebek ise annesi uzağa gittiği zaman kendisini başka bir erkeğe tercih ettiğini düşünür. Bu sebeple annesini elde tutabilmek için hemcinslerine meydan okumak için aşırı erkeksi davranması gerektiğine inanır. Ancak bazen erkek histriyoniklerde aşırı kadınsı davranışlar görülebilmektedir. Bu kadınsı davranışlar annenin babadan daha otoriter olduğu ailede, anne üzerinde otorite sağlayamayan babanın erkek çocuğa yönelik baskıcı tutumlar sergilemesinden kaynaklanır.

Histriyonik kişiler detaylı düşünmezler. Duygularıyla hareket ederler. Olaylar onlar için çok iyi ya da çok kötü olarak yorumlanır. Daima reddedilecekleri korkusu yaşarlar. Kendilerini yetersiz hissetmek zorunda hissederler. İlgi odağı olabilmek için ayartıcı tavır ve davranışlar sergilerler. Bu sebeple dış görüntüleri cinselliğe düşkün gibi görünür ancak gerçekte cinsel algıları sığ ve problemlidir.

Günümüzde “histeri” terimi çeşitli sebeplerden ötürü bilimsel anlamda kullanılmamaya başlanmıştır. Onun yerine histriyonik kişilik biçimi ile histriyonik kişilik bozukluğu olarak iki kavram ortaya atılmıştır. Histriyonik kişilik biçimi yukarıda bahsedilen bilgilerdeki histerik kişiliğe, histriyonik kişilik bozukluğu ise histriyonik kişilik için verilen bilgilere denk düşmektedir. Ve bu doğrultuda şunu bilmek gerekir ki bizler her histriyonik kişilik biçimine sahip olan birey için bir bozukluktan söz edemeyiz. Zaten histriyonik kişilik bozukluğu toplum içinde genel olarak yüzde 1 ile 2 arasında seyreder. Kadın ve erkekte eşit olarak karşımıza çıkar ancak kadında daha kolay anlaşılır. Boşanmanın en çok yaşandığı kişilik türlerinden biri olduğu da söylenebilir.



Histriyonik Kişilik Özellikleri Nelerdir?

İlk olarak histriyonik kişilik biçimini daha sonra sonrasında ise histriyonik kişilik bozukluğunun özelliklerini açıklayacağım.

Histriyonik kişilik biçimine sahip birey görünümüne, kişisel bakımına özen gösterir ve toplumun beğeni algısına uygun giyinmek için çabalar. Hayat doludur. Eğlenmeyi çok sever. Dürtüsel olmasına karşın hazzını erteleyebilir. İlgi odağı olmayı başarır. Duygularını yaşar ve bunu gösterir. Duruma uyan davranışlarda bulunur.

Histrionik kişilik bozukluğuna sahip birey ise dış görünüşünün çok çekici olması ile aşırı ilgilidir. Duygularını uygunsuz bir biçimde abartarak sergiler. Benmerkezci anlayışa sahiptir. Hazzı erteleyemez ve engelleyemez. İlgi odağı olmadığı zamanlarda huzursuz olur. Duyguları değişken, sığ ve yapaydır. İlgi çekmek için bulunduğu duruma uygunsuz sayılacak her davranışı sergileyebilir.

İlginizi çekebilir: Disparoni Nedir?

Histrionik kişilerin ruhsal tedaviye karşı yaklaşımları pozitiftir ve genel olarak başarı da gösterirler. Psikoterapi safhasında psikanalitik yöntemler, bilişsel davranışçı terapi ve grup terapilerinin etkin olduğu söylenebilir.

Psikoloji ve çocuk gelişimi üzerine diğer için birçok içerik ve makaleye ulaşmak için Kidoblog'a giriş yapın.

472941

Kişi Okudu

Işıl Bahar
KidologLogo

TR

Teknik Destek
(10:00-23:59)

+90(850) 840 11 39

App Store

Google Play

Spotify

karekod

' Bilinçli ebeveynler mutlu nesiller '

* Kidolog E-Bülten Üyeliği ile Bizden Haberdar Olun

© 2024 kidolog.com /Tüm hakları saklıdır.