Güvenli Bağlanma İçin Altın Kurallar

Güvenli bağlanma, bebek ve bebeğin bakımından birinci derece sorumlu kişi arasında kurulan sağlıklı ilişki sonucunda bebeğin kendini güvende ve mutlu hissetmesidir. Bebeğin bakımından birinci derece sorumlu olan kişi genellikle annedir. Ancak baba ile kurulan bağ da önemlidir.

Güvenli Bağ nasıl olur?

Çocuğun annesi ya da babası yoksa ona bakım veren kişi onun bağlanma nesnesi olur (Vasi, büyükanne, büyükbaba, akrabalar, hısım vs). Doğumdan önce başlayan, doğum ile birlikte ilk aylarda bebeğin anne ve baba ile kurduğu bağlanma stili çocuğun gelişimini, davranışlarını, kişiliğini ve geleceğini ve pek çok şeyi etkilemektedir. Bu nedenle güvenli bağlanmanın nasıl oluştuğunu bilmek önemlidir.

1. Anne ve baba olmaya hazırlık: Güvenli bağlanma aslında doğumdan önce başlıyor. Gebeliğe hazırlık, anne ve baba olmaya hazırlık ve doğuma hazırlık aşamaları ne kadar sağlıklı geçirilirse anne ve baba bebek ile bağlanmaya o kadar hazır olacaktır. İstenmeyen/ beklenmedik gebelikler, anne-babanın çocuk bakımı ve gelişimi hakkında bilgi sahibi olmaması, anne-babanın ebeveynliğe hazır olmamaları, psikolojik, ekonomik, ailevi sorunlar vs. çocuk ile kurulan ilk ilişkilerin kalitesini ciddi biçimde etkilemektedir. Bu nedenle güvenli bağlanmanın ön koşulu, anne-baba olmaya hazırlık aşamasıdır.
2. Sevgi ve saygı ile besleme: Bebek dünyayı geldiğinde yiyecek ve temizlik temel ihtiyaçlarıdır. Ama bunlar kadar önemli olan şey ise sevgidir. Anne-baba bebeğine bakım verirken bebeğe gösterdikleri ilgi ve sevgi bebek tarafından fark edilir. Sevgisiz bir şekilde bakımı yapılan bir bebek ile sevgi ile beslenen bir bebek arasında gelişimsel ve sağlık bakımından çok büyük farklar olduğu pek çok araştırma tarafından ortaya konmuştur. Saygı için ise, çocuğun biricikliğine, isteklerine ve ihtiyaçlarına yönelik duyarlı olmak önemlidir. Bebek daha fazla mama istemiyorsa vermemek, bir oyuncakla oynamak istemiyorsa zorlamamak gibi çocuğun istek ve ihtiyaçlarına saygılı olmak da güvenli bağlanma açısından oldukça kritiktir.
3. Duyarlılık: Anne ve baba çocuğun ihtiyaçlarını fark etme konusunda hassas olmalıdırlar. Özellikle ilk yıllar, çocuklar kelimelerden ziyade beden hareketleri, jest ve mimikler, bazı sesler aracılığıyla iletişim kurabilir. Çocuğun duygularını fark edip neyi isteyip istemediğini fark etmek ve bu doğrultuda hareket etmek önemlidir.
4. Güvenli uyku: Bebeklerin uyuyarak büyüdüğünü hepimiz biliyoruz. Fakat uykunun kalitesi burada çok önemli bir nokta. Çocuk kendini fiziksel ve ruhsal olarak güvende hissetmesi, ortamın görsel, işitsel, dokunsal yönlerden rahatsız edici, korkutucu özellikler barındırmaması, anne-babanın uyku öncesi çocuğuna sevgi ve ilgi göstererek uyutması gibi güvenli uykunun sağlanması bağlanma açısından kritiktir.
5. Tutarlı ve sevgi dolu bakım: Anne-babanın, çocuk doğduktan itibaren çocuğa karşı davranışlarının sevgi dolu ve tutarlı olması önemlidir. Sevgi, çocuğun sağlıklı gelişiminde olmazsa olmazımızdır. Tutarlı davranışlar konusunda ise, bir gün sevgi verip bir gün çocuğa kızıyorsanız; bugün kızdığınız bir şeye yarın tepki göstermiyorsanız; çocuk neye nasıl tepki vereceğinizi anlayamıyorsa aranızda güvenli bir bağlanma kurulamayacaktır. Çocuk, kaygı ve suçluluk hissedecek anne-baba ile ancak kaygılı ya da kaçıngan bir bağlanma kurabilecektir.
6. Kişisel ilişkinizde denge ve düzenli bir yaşam: Çocukların sağlıklı gelişimleri için dengeli ve düzenli rutinlere ihtiyacı vardır. Yemek yeme, uyanma, oyun oynama, uyku gibi günlük rutinlerin düzenli bir şekilde gerçekleşmesi kendisini güvende hissettirecektir. Anne-baba kişisel ilişkilerinde sadece çocuğu ile olan ilişkisine odaklanmak yerine, karı-koca, arkadaş, çalışan gibi yaşamdaki diğer rollerini ve ilişkilerini unutmamalıdır. Özellikle çocuk sahibi olan kişilerin eş olarak rollerini ihmal ettikleri görülmektedir. Oysaki eşlerin birbirlerine zaman ayırmaları, birbirleri ile sıcak ve samimi ilişkilerini devam ettirmeleri, cinsel yaşamları ailenin mutlu ve güvenli bir yer olması için oldukça önemlidir.

Sevgili ebeveynler, yukarıda saydığım maddeler ve daha birçoğu çocuğunuzla sağlıklı ilişkiler kurmanız açısından oldukça kritik olmakla birlikte unutmamız gereken temel nokta, sevgi ve saygıdır. Sizin aracılığınızla dünyaya gelen yavrunuzun da bir birey olduğunu unutmayalım. Çocuğunuzun göbek bağı doğumla sizden ayrıldı ve bundan sonraki yaşamında bir birey olarak var olmak isteyecek. Anne-baba ve çocuk arasında kurulan güvenli bağlanma ile hem yakınlık hem de bireysel alanına saygı söz konusudur.

Gebelik öncesi hazırlık aşamasında, gebelik esnasında ve doğum sonrasında bebeğinizle kurduğunuz ilişkide dikkat etmeniz gereken noktalar hakkında daha detaylı bilgi almak, bağlanma stilinizi anlamak, çocuğunuzla sağlıklı ilişkiler kurma konusunda destek almak için Kidolog profilimdeki takvimimden kendinize uygun gün ve saati seçip randevu alabilirsiniz.