kidologlogo

Fobi Çeşitleri Nelerdir? En Yaygın Fobiler Hangileridir?

Bir tür kaygı bozukluğu anlamına gelen fobi; kişinin belli bir duruma, olaya ya da nesneye karşı korku ve panik geliştirmesidir. Bu açıdan da açık alan korkusu, uçak korkusu, yükseklik korkusu gibi birçok farklı fobi çeşidi vardır. 

Fobi kelimesinin kökeni Yunanca “phobos” kelimesine dayanır. Phobos Yunancada korku anlamına gelir. Gerçek tehlikelere karşı doğal olarak oluşan korkular dışında gerçek bir tehdit olmadığı halde, mantık dışı oluşan korkular fobi olarak adlandırılır

Abartılı bir tehlike durumu hayal eden fobi sahibi kişi bu duruma fiziksel ve zihinsel tepkiler verir. Boğulma hissi, terleme, çarpıntı ya da ağız kuruluğu gibi fiziksel sıkıntılar ortaya çıkabilir. Panik ve dehşet hissi çok kuvvetli olduğundan fiziksel etkiler de bir o kadar güçlü olur. Duruma bağlı olarak karmaşık fobiler, özgül fobiler ve özel fobiler ortaya çıkabilir. Fobi kişinin özgürce yaşamasını engelleyebilir ve günlük etkinliklerini kısıtlayabilir

Fobilerin tanımlanması ve tedavi edilmesi psikiyatri biliminde ayrı bir yere sahiptir. Fobilerin türlerine göre yaşamsal etkileri ve tedavi yöntemleri de değişir. Fobi bir tür panik bozukluğu veya anksiyete bozukluğu olarak da ifade edilebilir. Ancak ankisiyete de ya da panik atakta korkun nedeni belli değildir. Belirsiz bir tehlike algısı nedeniyle panik yaşanır. Fobide ise korkunun kaynağı bellidir. Ayrıca korkuya neden olan uyaranla orantılı olmayacak şekilde şiddetli şiddetli korkular hissedilir ve yaşanır.





Fobi Ne Demek?

Fobi Yunanca korku anlamına gelen “phobos” kelimesinden türetilmiştir. Bu kelime korku anlamına gelse de fobi doğal korku kavramını ifade etmez. Güvenliği tehdit eden durumlarda ortaya çıkan korku, yaşamanın devamlılığı için gereklidir. Fobi ise korku ile aynı etkilerin ortaya çıktığı, panik ve dehşet duygularının yaşandığı kurgu korku durumudur. Yani kişi belli bir nesne ya da durumdan abartılı şekilde korkar, ancak bu nesne ya da durum aslında gerçek bir tehdit değildir. Korku insanın yaşamasını engelleyecek, hayatını kısıtlayacak noktalara geldiğinde fobik özellikler kazanmış olur.





Fobi Neden Olur?

Fobi nedenleri çeşitli kuramlarda farklı şekillerde çözümlenir. Freud, fobik nevrozun çözülmemiş ödipal çatışmaların bir sonucu olarak anksiyete histerisi olduğunu düşünür. Bu düşünceye göre seçilen fobi nesnesi ya da durum, asıl çatışmayı simgeler. Öğrenme kuramları ise çeşitli durumlarla karşılaşıldığında öğrenilen korkuların fobiye dönüştüğünü söylerler. Edimsel koşullanma kuramına göre ise aslında korkutucu olmayan bir şey korkutucu olan bir şey ile eşleştirildiğinde fobi ortaya çıkar. Bilişsel kuramlara göre ise fobiyi oluşturan etkenler durum ya da nesneye karşı oluşturulmuş kötü düşünce ve inançlardır.





Fobi Çeşitleri Nelerdir?

Fobiler korku duyulan nesne ve durumun niteliklerine göre sınıflandırılır. Karmaşık fobiler, özgül fobiler ve spesifik fobiler olmak üzere üç çeşit fobi vardır. Genellikle fobiler özgül ve karmaşık olmak üzere iki kategoride incelenir. Ancak spesifik yani özel fobiler de aslında ayrı incelenmesi gereken bir fobi türleridir.





1- Özgül Fobiler

Basit fobiler olarak da bilinen özgül fobiler, nesne ya da durumla sınırlı olan fobilerdir. Yükseklik, karanlık, şimşek, iğne, dişçi veya köpek gibi belli bir nesne ya da durumla sınırlı fobilere özgül fobiler denir. Burada kişinin tam olarak neden korktuğu bellidir.





2- Karmaşık Fobiler

Karmaşık fobilerde korku tek bir nesne ya da duruma bağlı olarak gelişmez. Sosyal fobi ya da açık alan fobisinde olduğu gibi karmaşık etkenlerin bir arada olduğu bir korku kaynağı söz konusudur.





3- Spesifik (Özel) Fobiler

Spesifik fobiler özgül fobilerin ayırt edici olanlarıdır. Ayırt edici bir nesne, durum ya da farklı bir korku kaynağı olabilir. 





En Yaygın Fobiler Hangileridir?

Fobi çok sık karşılaşılan psikolojik sorunlar arasında yer alır. Çok çeşitli korkular farklı fobi çeşitlerini doğurur. En yaygın fobiler kapalı alan korkusu, yükseklik korkusu, örümcek korkusu, kan korkusu, hayvan korkusu gibi fobilerdir.





Yükseklik Korkusu (Akrofobi)

Akrofobi, yüksek yerlerde bulunmaktan korkmaktır. Üst geçit kullanmak, asansöre binmek, terasa çıkmak gibi olağan durumlardaki yükseklik etkisi nedeniyle yükseklik korkusu olanlar bu tür eylemleri gerçekleştiremez. Akrofobisi olan kişiler yüksekte olduklarında titreme, terleme, kalp çarpıntısı gibi sorunlar yaşayabilirler.





Örümcek Korkusu (Araknofobi)

Araknofobi; örümcek görmek, örümcek kelimesini duymak gibi durumlarda panik ve dehşetle gelişen korkudur. Diğer özgül fobilerde olduğu gibi örümcek korkusu da kişinin kendi yarattığı, gerçekte tehdit olmayan örümcek karşısında paniğe kapılıp dehşete düştüğü bir durumdur.





Delikli El Fobisi (Tripofobi)

Yüzeylerde bulunan, yakın kümelenmiş deliklere karşı korku duymaktır. İğrenme, endişe ve korku ile gelişir. Örneğin, çileğin üzerinde yer alan delikli yüzey görünümü bu fobiye sahip kişilerde etki yapar.





Şimşek ve Fırtına Korkusu (Astrofobi)

Gök gürültüsünden, şimşekten ve fırtınadan korkma olarak tanımlanan Astrofobi, gökyüzü olaylarına karşı duyulan abartılı korkudur. Astrofobisi olan kişiler gök gürlediğinde çok abartılı panik tepkileri verebilirler.





Yalnız Kalma Korkusu (Otofobi)

Monofobi, izofobi veya erofobi gibi isimleri de olan yalnız kalma korkusu kişinin yalnız kalmaktan aşırı derecede korkmasıyla gelişir. Bu fobiye sahip kişiler iyi ve güvende olsalar da eğer yalnızlarsa kendilerini kötü ve korku içinde hissederler.





Kapalı Alan Korkusu (Klostrofobi)

Çok yaygın olan yaşanan klostrofobi; kişinin kapalı bir alanda kaldığında endişe, panik, korku duymasıdır. Asansörde kalmak, dar bir alanda kapalı kalmak gibi düşünceler bu fobiye sahip kişileri korkutur.





Kan Korkusu (Hematofobi)

Hematofobi; Kana karşı duyulan aşırı korkudur. Bu fobiye sahip kişiler kan gördüklerinde bayılabilir ya da çok büyük korku içinde olabilirler.





Su ve Boğulma Korkusu (Aquafobi)

Suya karşı duyulan aşırı korku Aquafobi hayatı olumsuz etkileyen fobilerin başında gelir. Bu fobiye sahip kişiler vapura binmek gibi gündelik basit şeyleri bile yapamaz. Suda boğulacaklarını düşünerek suya yaklaşamazlar.





Hayvan Korkusu (Zoofobi)

Zoofobi; Hayvanlardan aşırı derecede korkmaktır. Genellikle erken çocukluk döneminde ortaya çıksa da yetişkinliklerde de sıklıkla görülür. Tüm hayvanlara karşı abartılı bir korku ile gelişir.





Sosyal Fobi (Social Phobia)

Önemli bir halk sağlığı sorunu olan sosyal fobi çok yaygın görülür. Sosyal fobi, insanlarla ilgili korkuları kapsar. İnsanlarla bir araya gelmekten korkmak, insanlarla konuşmaktan korkmak gibi çok farklı şekillerde ortaya çıkabilir. Sosyal fobi diğer psikolojik rahatsızlıklarla bağlantılı olarak da ortaya çıkabilir.





En Nadir Fobiler Hangileridir?

Çok yaygın olan fobilerin dışında çok nadir görülen fobiler de vardır. Bu fobiler çok az görülen fobilerdir.

En nadir fobiler;





  • Panfobi - Her şeyden korkma
  • Eufobi - İyi haber duymaktan korkma
  • Hipnofobi - Uyumaktan korkma
  • Ablutufobi - Banyo yapmaktan korkma
  • Deipnofobi - Akşam yemeğinde konuşma korkusu
  • Ortografobi - Yazım hatası yapmaktan korkma
  • Venüstrafobi - Güzel kadınlardan korkmak
  • Ergofobi - İşe gitme korkusu
  • Nomofobi - Cep telefonunun olmaması korkusu

İlginç Fobiler Hangileridir?

Bilinen birçok fobi biraz da olsa size mantıklı geliyor olabilir. Ama bazı fobiler vardır ki çok ilginç gelebilir.

İlginç fobiler;





  • Anatidaefobi - Ördek tarafından izlenme korkusu
  • Agirofobi - Karşıdan karşıya geçme korkusu
  • Aritmofobi - Sayılardan korkmak
  • Gametofobi - Evlenme korkusu
  • Geletofobi - Alay edilme korkusu
  • Glofobi - Balonlardan korkmak
  • Halitofobi - Kötü nefes korkusu
  • Hippopotomonstrosesquippedaliofobi – Uzun kelimelerden korkma 
  • Pogonofobi - Sakallardan ve sakallı kişilerden korkmak
  • Ranidafobi - Kurbağalardan korkmak
  • Ksantofobi - Sarı renkten korkmak
  • Kronofobi - Zaman kavramından korkmak
  • Teknofobi - Gelişmiş teknoloji korkusu
  • Oikofobi – Evdeki ev aletlerinden korkmak

Fobi Belirtileri Nelerdir?

Korku kaynağı ile karşılaşılınca kaygı çok yüksek olur. Korku nesnesiyle karşılaşma anında nefes darlığı, kalp çarpıntısı veya terleme gibi fiziksel durumlar da yaşanabilir. Fobi belirtileri arasında korku duyulan nesnenin ya da durumun zihinde tekrar tekrar düşünülmesi de vardır. Genel olarak fobi belirtileri aşağıdaki şekilde sıralanabilir

Fobi belirtileri;





  • Terleme
  • Titreme
  • Ağızda kuruluk
  • Ellerde ayaklarda uyuşma
  • Mide bulantısı
  • Kalbin daha hızlı çarpması
  • Nefes darlığı hissi
  • Sıcak basması
  • Boğuluyormuş hissi
  • Göğüste ağrı
  • Baş dönmesi 
  • Baş ağrısı

Fobi Çeşitleri Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

Korku çeşitleri hakkında sıkça sorulan sorulara aşağıdan ulaşabilirsiniz.

En sık görülen fobi nedir?

Yükseklik korkusu en sık görülen özgül fobilerden birisidir.

En nadir görülen fobi nedir?

Fobofi yani korkunun kendisinden korkmak en nadir görülen fobi türüdür.

Fobi türleri nelerdir?

Karmaşık fobi, özgül fobi ve spesifik fobi türleri vardır.

Kaç çeşit fobi vardır?

Fobi çeşitleri çok fazladır. Literatüre geçmiş 400 farklı fobi çeşidi bulunur. Ancak her geçen gün yeni fobi türleri de ortaya çıkmaktadır. 

 

 

498391

Kişi Okudu

Kidolog
KidologLogo

Teknik Destek
(10:00-23:59)

+90(850) 840 11 39

App Store

Google Play

Spotify

karekod

' Bilinçli ebeveynler mutlu nesiller '

* Kidolog E-Bülten Üyeliği ile Bizden Haberdar Olun

© 2024 kidolog.com /Tüm hakları saklıdır.