Davranış Bozuklukları

Davranış bozukluğu çocukluk da dahi olmak üzere, hayatın her döneminde meydana gelebilin sorunlardır. Bireyin, başka bireylerle ilişkisini olumsuz etkileyen, bireyin kendisine ve çevresine zarar veren, toplumdan soyutlanmasına sebep olan anormal davranışların bütünü; davranış bozukluğu olarak adlandırılır.

Davranış bozukluğu türleri birçok farklı şekilde ortaya çıkabilir. Bireyin öz yapısına göre, bozukluğun seyri ve ilerleme derecesi de değişkenlik gösterir. Bireyin içsel çatışmalarının yoğunlaşması ve dışarı atımında zorlanılması, davranış bozukluğu sorunları doğurur. Bu bozuklukları ve etkilerini yakından tanımak, sürecin doğru değerlendirilmesine de imkan tanır.

Bireyin dışa vurduğu olumsuz her davranış, davranış bozukluğu olarak adlandırılamaz. Davranış bozukluğunun belirlenmesi için bazı ölçütler vardır. Bu ölçütlerin gözlenmesi için ailenin ve çevrenin gözlemleri değerlendirilir. Ancak en doğru değerleri uzman görüşleri belirler. Davranış bozukluğu, özellikle çocukluk döneminde ebeveynlerin sık karşılaştığı bir durumdur.

Davranış Bozuklukları Belirtileri

Davranış bozukluğu içsel çatışmaların ve duygu bozukluğunun dışarı yansıması ile kendini belli eder. Ancak her zaman çok büyük çaplı belirtiler oluşması gerekmez. Erken evrede de davranış bozukluğunu belli eden bazı problemler öne çıkar. Bu belirtilerin doğru şekilde değerlendirilmesi, sürecin doğru yönetilmesi ve çözüm aşamasına geçilmesi için önemlidir.

Özellikle çocuklarda ve ergenlik döneminde, davranış bozukluğu problemleri ile sıkça meydana gelir. Bu belirtiler kişiden kişiye göre değişkenlik gösterir. Ayrıca bozukluğun türüne göre, bireyde ortaya çıkan belirtiler de değişkenlik gösterir. Bu belirtiler başlıca şu şekilde sıralanabilir;

• Aniden ortaya çıkan hırçınlık
• Sürekli sinirlilik hali
• Bireyin kendisine ve çevresine gösterdiği saldırganlık
• Sebebi belli olmayan inatçılık ve takıntı durumu
• Fiziksel dışa vurum örneği olarak ortaya çıkan; tırnak yeme, saç tellerini koparma veya diş gıcırdatma.
• Sürekli olarak sebepsiz yere yalan söyleme eğilimi
• Bilerek yapılan gündüz veya gece alt kaçırma durumu
• Çocuklarda; ebeveyne karşı gelme ve çevreye zarar verme isteği
• Aşırı yemek yeme veya hiç yememek gibi bozukluklar
• Uyku düzeninin değişmesi, anormal derecede uyuma veya hiç uyumama
• Argo ve küfürlü konuşma şeklinin artış göstermesi
• En küçük sorunlarda ortaya çıkan dışa vurum bozukluğu ve çevreye zarar verme hissi

gibi belirtilerle, davranış bozukluğundan söz edilebilir. Ancak bu belirtilerin birinin veya birkaçının görüldüğü her bireyde davranış bozukluğu vardır demek doğru olmaz. Davranış bozukluğu ölçütleri arasında kişinin yaşam şartları ve hayat düzeni de gö önünde bulundurulur.

Davranış Bozukluğu Türleri Nelerdir?

Toplumda yaşayan bireylerde en sık rastlanan bazı davranış bozukluğu türleri vardır. Belirtilerin ortaya çıkması, oluşum aşamaları ve dışa vurum şekline göre farklı davranış bozukluğu türlerinden söz edilir. Çok fazla sayıda davranış bozukluğu türü olsa da toplumda sık rastlanan bazı türler vardır. Bozukluk türleri hakkında bilgi edinmek; sürecin doğru değerlendirilmesine de imkan tanır.

Paranoid Kişilik Bozukluğu

Adını paranoyaklık olarak duyuran paranoid kişilik bozukluğu; kendini birçok farklı yönden belli eder. Bu bozukluğu yaşayan bireyler, çevrelerinde oluşan durumları farklı değerlendirir. Ayrıca bireyler; kendi tasarladıkları düşüncelere ve olgulara inanma potansiyeli geliştirir. Paranoid davranış bozukluğunda, bireyler kendi durumlarının bilincinde olmayabilir. Çok kuşkucu davranış sergileyen herkeste bu davranış bozukluğunun olduğu söylenemez.

Davranım Bozukluğu

Davranım bozukluğu hayatın her evresinde ortaya çıkabilse de özellikle çocukluk ve ergenlik döneminde daha sık rastlanır. Bu süreçte, bireyde çok ciddi ve ileri derece davranış bozukluğu belirtileri göze çarpar. En sık gözlenen belirtiler; çevreye zarar verme ve saldırganlık şeklinde sayılır. Aynı zamanda bu bireyler, toplumda yaygın olarak kabul edilen kuralları önemsemez. Kişiler arasındaki ilişkileri düzenleyen ve koruyan yargıları reddetme belirtisi gösterir.

Davranım bozukluğu belirtisinin değerlendirilmesi ve bireyin gözlenmesi önemlidir. Teşhis ve çözüm aşamasında ise, uzman desteğinden faydalanmak önemlidir. Davranım bozukluğu gösteren bireyler, toplumdan soyutlanmaya başlar. Arkadaş çevresi ve aile ilgisinde azalma görülebilir. Bu durumda davranım bozukluğu yaşayan birey, çevreye karşı daha hırçın tavırlar sergiler. 

Çekingen Kişilik

Her birey sosyal hayata uyum konusunda aynı derecede değildir. Çekingenlik durumu, belli bir noktaya kadar kabul edilebilen bir birey özelliğidir. Ancak çocuğun veya erişkin bireyin toplumdan soyutlanacak kadar çekinik davranış sergilemesi normal kabul edilmez. Utangaçlık hissi çok aşırıya kaçar ve kişi ganlük hayatın akışından geri kalabilir. En temel davranış özellikleri bile; çekingen kişilik bozukluğu sırasında yapılamayabilir. Bu durum bireyin sosyal ilişkilerini de fazlasıyla olumsuz etkiler.

Narsist Kişilik Bozukluğu

Narsistlik kişilik bölünmesiyle kendini belli eden, olumsuz sonuçlara yol açabilen bir bozukluktur. Bu sorunu yaşayan kişiler, kendini toplumdaki diğer bütün bireylerden üstün görme belirtisi gösterir. Kişi kendine karşı yabancılaşır ve dış pencereden kendine hayranlık duyar. Her bireyin kendine karşı öz beğenisinin olması normal bir durumdur. Ancak ileri seviyede başka bireylere zarar verilmesi, narsist davranış bozukluğu belirtisi olarak görülür.

Kidolog ile Davranış Bozuklukları Takibi

Çocuklarda ve erişkin bireylerde ortaya çıkan davranış bozuklukları, çoğu zaman psikolojik destek gerektirir. Kidolog davranış bozukluğu süresinde, her yaş grubunda ihtiyaç duyulan danışmanlığı verir. Uzman ekimizden destek alarak, süreci doğru şekilde yönetebilirsiniz.