Çocuklarda Gerileme Davranışı - Regresyon

Regresyon; gerileme, geri çekilme yani daha önceki az gelişmiş bir aşamaya dönme olarak tanımlanır. Çocuklar, çoktan geride bıraktığı davranışları özellikle stres ve zorlanmaya bağlı olarak tekrar göstermeye başlayabilir. Kazanılmış becerilerde gerileme ya da becerinin daha az gelişmiş hale gelmesiyle görülür. Özellikle bir kardeşin doğumu, aileden birisinin ölümü, okula başlama, bir süre hastanede kalma ya da kronik bir hastalık, ev değiştirme, annenin işe başlaması, anne-babanın ayrılması çocuklarda regresyona neden olabilir.

Regresyon, özellikle 3-6 yaş arası çocuklarda görülür. Sık görülen regresyon davranışları; emzik/biberon kullanmak isteme, bebek gibi konuşma, doğru söyleyebildiği kelimeleri bilinçli olarak yanlış söyleme, parmağını emme, tuvalet eğitimini tamamlamış çocukta yeniden altını ıslatmaya başlama, sürekli kucağa alınmak isteme, sık ağlamaya başlama, ayakta sallanmak isteme, kendisi yiyebildiği halde yemeğini başkasının yedirmesini isteme, mama yemek isteme, uykuya dalmada zorlanma ya da sık uyanmadır.

Peki Regresyonla karşılaşınca neler yapılmalıdır?

Regresyon, bir stresle başa çıkma yöntemidir. Bu yüzden öncelikle bu davranışlara sebep olan stres faktörü tespit edilmelidir. Gerileme davranışı gösteren çocuğun mutlaka çevresine vermek istediği bir mesaj vardır. Bu mesaj kimi zaman bir ebeveyne duyulan özlem, kimi zaman yeni doğan kardeşi kıskanma, kimi zaman yeni bir eve ya da okul ortamına uyum sağlamaya çalışma çabası olabilir. Gerilemenin nedenini bulmak için özellikle bakım veren çocuğu çok iyi gözlemlemelidir. Çocuk bu davranışları ne zaman ve ne sıklıkla yapıyor gözlenmelidir. Ailenin yaklaşımı, ilgisi ve hoşgörüsü bu durumun atlatılması için oldukça önemlidir. Çocuğa “Sen bebek misin?”, “Bu ne şimdi bebek gibi”, “Yeter artık sen büyüdün.”, “Artık abla/ağabey oldun.” gibi ifadeler kullanmaktan kaçınılmalıdır. Özellikle çocuğa kızmak, onu cezalandırmak, sevgiden mahrum bırakmak bu dönemde ebeveynlerin gösterilebileceği en yanlış tutumlar olacaktır. Çocuk bu dönemde güven duygusunu hissetmek ister. Hoşgörülü, destekleyici ve sevgi dolu bir yaklaşım çocuğun güven duygusu kazanmasını ve sağlamlaştırmasını sağlayacaktır. Böylelikle çocukta gerileme davranışları azalacak ve zamanla kaybolacaktır. Çocuğun bu dönemdeki ihtiyacı maddi değil manevidir. Bu yüzden çocuğa bir oyuncak hediye etmek yerine onunla oyun oynadığınız kaliteli zaman daha değerli ve etkili olacaktır.

Regresyon gösteren çocuğa karşı ebeveynler kaygılarıyla başa çıkamayabilir ve bunu çocuğa da yansıtabilir.

Çocuğun kaygısı, ebeveynin kaygısıyla birleştiğinde aradaki iletişim bozulmaya başlayabilir. Çocukta regresyon davranışları sıklaşmaya ve şiddetlenmeye başlayabilir. Böyle bir durumda zaman kaybetmeden destek alınması daha sağlıklı bir yaklaşım olacaktır.

Gerileme davranışları ile ilgili tüm sorularınız için tıklayınız.