Çocuk Gelişiminde Duyu Oyunları Nedir?
Bebeklikten itibaren farkında olmadan kullandığımız duyular sayesinde dünyayı keşfederiz. Duyuları kullanma, algılama, düşünme ve kavram geliştirme birbiriyle bağlantılıdır. Bebekler duyularıyla keşif yaparken bu durumdan haz da alırlar.
Yeni doğan, üç ay sonunda kendi vücudunu ve çevreyi ayırt etmeye; kendiyle çevreyi ayrımsamaya başlar. Çocukların beyin gelişimi açısından duyusal işlevlerin rolünü bilmek önemlidir. Çevreyi algılaması nesneleri araştırmasıyla devam eder. Adım adım öğrenme gerçekleşir. Edindiği bilgileri uzun süreli belleğine kopyalar. Bebek nesnelere uzanmaya çalışır. Kaba motor becerileri sayesinde yakalar, inceler. Görsel, işitsel, dokunsal duyu özelliklerini kullanarak nesnelerin duyusal niteliklerini keşfetmeye başlar. Örneğin; ilk defa karşılaştığı bir nesneyi eline alarak öncelikle dokunma duyusunu kullanır. Sonrasında ağzına götürmeye çalışır. Keşif süreci tat almayla devam eder.
Bebekler bütüncül bakış açısında sahiptir. Önce bütünü görür sonrasında ayrıntılara iner. Yaşı ilerledikçe ve duyularını daha iyi kullandıkça nesnelerin, kişilerin özelliklerini, ayrıntılarını kavramaya başlar.
DUYU OYUNU/MATERYALLERİ NEDİR?
Çocuk gelişiminde duyu oyunlarını kullanmak çocuğun bilgiyi daha çabuk öğrenmesine, aktarım yapmasına ve tekrar kullanmasına olanak sağlamaktadır. Bundan dolayı beş duyu organını kullanarak oynan her oyuna duyu oyunu diyebiliriz.
Duyu materyalleri ise ev içinde kolayca bulunan her malzeme olabildiği gibi duyulara hitap eden işlevsel oyuncaklar da olabilir. Evde her daim kolaylıkla bulunabilecek pirinç bir materyal olarak kullanılabilir. Pirinç havuzu yapıp kaşık yardımıyla aktarım sağlayabilirsiniz. Hem duyusal nitelikte hem de eğlenceli bir etkinlik. Kum, kil de aynı kategoriye giren duyusal nitelikte materyaller arasındadır.
Bebekler için mendiller, ahşap kaşıklar, aynalar, yumuşak bloklar, parmak kuklaları, renkli kurdeleler, oyun hamurları, ses çıkaran oyuncaklar (ksilofon, piyano gibi) duyu materyali olarak kullanılabilir. Yaş aralığına uygun seçim yapmak da önemlidir.
ÇOCUĞUN SAĞLIKLI DUYU GELİŞİMİ İÇİN HER ŞEYDEN ÖNCE…
Öğrenme, kişilerin kendilerini rahat hissettikleri, stres altında olmadıkları bir ortamda gerçekleşir. İlk öğrenmelerimizin eşlikçisi ailemizdir. Anne ve babalarla bebek arasında güvenilir, sıcak, koruyucu bir ilişki kurulduğunda doğal öğrenme süreci başlar. Anne ve babalar bebekleriyle ilgilenmek için hazır bulunduklarında bebekler daha iyi öğrenmektedir.
Yetişkinlikte olduğu gibi bebeklik ve çocukluk sürecinde de uyarılma eşikleri farklı farklıdır. Bazıları daha hareketli oyunları tercih ederken bazıları da sakinliği tercih edebilir. Bu nedenle çocukların ilgisini çekmenin tek bir yolu yoktur. Anne ve babalar bu süreçte kendileri ve çocukları için en etkin yolu bulmalı ve her çocuğun kendine özel bir birey olduğu unutulmamalıdır.
Çocuklarda duyu gelişimi ve oyunları hakkında online destek almak için tıklayınız.
