Bebeğiniz Kitaplarla Tanışsın

BEBEKLER KİTAPLA TANIŞMALI

Kitaplar çocuk gelişiminde önemli yer tutmaktadır.  

Çocuklar kitaplarla genellikle okul öncesi dönemde tanışmaktadır. Ancak ilk aylardan itibaren kitaplar çocukların gelişimini destekleyici iyi birer materyal olacaktır. Pek çok araştırma erken dönemde kitaplarla tanışmanın, çocuğun dil gelişimine katkı sağladığını göstermektedir. Hatta bazı araştırmalar, anne karnında çocuğa kitap okunduğunda, ileriki dönemlerde çocuğun, kitaptaki nesnelerin isimlerini daha çabuk telaffuz ettiğini iddia etmektedir.

Kitaplar çocuğun dil gelişimini, kavramları öğrenmelerini, görsel farkındalık ve erken okuryazarlık becerilerini desteklemektedir. Erken okuryazarlık becerileri, yazı farkındalığı, yazının soldan sağa doğru ilerlediği gibi becerileri içermektedir.  

Dil gelişiminin yanı sıra motor gelişimi, duyu gelişimini ve bilişsel gelişimi de desteklemektedir. Çocuk, kitabı kavrayıp, tutarken, sayfalarını çevirip ileri geri hareket ettirirken parmak kaslarını ve ince motor becerilerini geliştirmektedir. İlk aylarda daha çok tercih edilen siyah beyaz kontrast kitaplarla görsel algı becerilerini gelişir, algısal farkındalık kazanır, dokunsal kitaplarla duyuları gelişir ve beyinde yeni bağlantılar oluşur. Hışırtılı, sesli kitaplarla işitsel duyu gelişimi desteklenmiş olur.

Kitap okumak yalnızca yazıları ya da bir hikaye örgüsünü çocuğa aktarmak demek değildir. Kitap, çocukla sosyal etkileşime geçmek için iyi bir aracıdır.

Bebeklere ne zaman kitap okumaya başlanmalıdır?

İlk aylarda bebekler henüz renkleri tam anlamıyla algılayamadıkları için görsel algı becerilerini desteklemek amacıyla siyah beyaz kitaplar/kartlar kullanılabilir. Bebeğin beşiğinin etrafına bu kitapları kartları yerleştirip onları incelemesine fırsat verilebilir.

İkinci aydan itibaren bebeklerin baş, boyun kaslarını güçlendirmek amacıyla beşiğinin üzerine siyah beyaz kitaplar asılabilir.

Dördüncü ay civarında bebekler el ve ayaklarını hareket ettirerek tesadüfi sesler çıkarır ve bu keşifleri hoşlarına giderek tekrarlar. Bu aylarda destekle oturmaya başlayan bebeklerle hışırtılı kitaplar incelenebilir. Bu kitaplardan çıkan sesleri dinlemeleri hem duyu gelişimlerini hem de bilişsel gelişimlerine katkı sağlayacaktır.

Altı yedinci ay civarında motor becerilerde hızlı gelişimle birlikte bebek artık yüz üstü pozisyondan sırt üstüne, sırt üstü pozisyondan yüz üstüne geçmektedir. Motor becerilerini desteklemek amacıyla bebeği sırt üstü/yüz üstü yatırıp dönerek ulaşabileceği mesafeye kitap koyup ona ulaşmasını bekleyebilirsiniz.

Dokuz on ay civarında emekleme ve sıralama becerilerini desteklemeleri için çocuğun sevdiği kitapları uzak bir mesafeye koyup ulaşmasını bekleyebilirsiniz.

On iki ay civarında çocuğun tek kelimeli sözcükler kullanması beklenmektedir. Bunu desteklemek amacıyla çocuğun günlük hayatta sık karşılaştığı nesne/canlı/eşyaları içeren kitaplar kullanılabilir. Hayvanlar, kıyafetler, eşyalar vb. içeren kitaplar önerilebilir.

 

 

 

Kitap okurken nelere dikkat edilmelidir?

Çocukla rahat ve sessiz bir ortama geçilmelidir.

Çocuğa kitap okumayı sevdirmek için özel bir alan oluşturulabilir. Minderlerle kitap okuma köşesi oluşturulup çocuğun sevdiği karakterlerin resimleri bu alana yapıştırabilirsiniz.

Çocuğun kitaplarını görmesi ve rahat ulaşabilmesi için açık raf sistemli ve çocuğun boyuna uygun bir kitaplık oluşturabilirsiniz.

Kitaplar zaman zaman değiştirilmeli ve yenilenmelidir.

Kitabı okurken parmağınızla yazının üzerinden geçip yazının soldan sağa olduğunu çocuğa fark ettirebilirsiniz.

Kitabı okurken farklı ses tonları yaparak kelimelere vurgu yapabilirsiniz.

Çocuğunuzla kitapçıları gezerek kitapları incelemesine fırsat sağlayabilirsiniz.

İyi bir çocuk kitabı hangi özellikleri barındırmalıdır?

Çocuğun yaş ve gelişimine uygun olmalıdır.

0-1 yaşta bebek henüz Duyu Motor döneminde olduğu ve dünyayı duyuları ile algılamaya çalıştığı için dokunsal, sesli, bez ya da kumaş kitaplar tercih edilebilir. Oral dönem içinde olan bebeğiniz her nesneyi ağzıyla tanımak ister bu sebeple bu dönemde kalın kapaklı kitaplar tercih edilebilir. Görme yetisini geliştirmek amacıyla siyah beyaz kontrast renk içeren resimli kartlar ya da kitaplar da önerilebilir.

0-1 yaşta bilişsel gelişim açısından çocuğun kavram ve kelime bilgisi henüz tam anlamıyla gelişmediği ve dikkat süresi daha kısa olduğu için hikaye kitaplarından çok kelime hazinelerini geliştirecek kitaplar seçilebilir. Bir sayfada bir resim ve bir iki kelime, cümle yer alabilir.

Kitaplar canlı, renkli ve dikkat çekici olmalıdır.

Kitabın baskı kalitesine, sayfa yapısına özen gösterilmelidir.

Çocuğun güvenliğini tehlikeye atacak parçalarının olup olmadığı kontrol edilmelidir. (Tak çıkar, dokunsal, hareketli kitapları çocuk çekip kopacağı için bu kitaplarla oynarken çocuğu yalnız bırakmamaya özen gösteriniz)

Aşağıda 0-1 yaş için bazı yayınevleri ve kitap isimleri önerilmiştir. Bu kitapları inceleyerek çocuğunuzun ihtiyacına, ilgisine hitap edecek kitaplara ulaşabilirsiniz.

• Neşeli Saklambaç Har Har  
• Dokun Hisset Keşfet İlk Kelimeler Pearson Yayınları
• Baby Clementoni Yumuşak Bebek Kitapları
• Baby Shark Yumuşak Blok Sepeti
• Bondigo Yüzen Kitap Korsanlar
• Bondigo/ Kukla Kitap / Orman Macerası
• Neobebek Yayınlarına ait kitaplar