Aile Kavramı ve Çocuk

Aile, yaşanılan dönemin toplumsal yapı ve ihtiyaçlarına göre şekillenen bir kavramdır. Eski tanımıyla anne, baba ve çocuktan oluşan aile; bugün değişen koşullarla birlikte yeni ve çeşitli tanımlarla açıklanmaktadır. Temelinde duygusal ve maddi paylaşımın da olduğu bir sistem olan aile, kendi içerisinde beklentilerle yapısını oluşturur. Her ailenin kendi iç dinamiği vardır ve aileleri kendi yapısı içerisinde değerlendirmek gerekir.

Aile Kavramı ve Çocuk İlişkisi

Her dönem aile ile ilgili farklı rol ve dengeler ortaya çıkmıştır. Geçmiş dönemlerde erkeğin toplayıcılık, avcılık vs. kadının, çocuk bakımı ve ev işleri, çocuğun ise iş gücüne yardımda bulunma gibi aile içi görevleri bulunmuştur. Bu görevler yazılı olmaksızın toplum beklentilerine göre şekillenmiş olup aileler tarafından da kabul görmüştür. Zaman içinde toplumsal değişimler meydana gelmiştir.

Sanayileşme ile aile içi iş bölümünde değişimler yaşanmıştır. Kadının ev dışındaki iş yaşantısında aktif rol almaya başlamasıyla birlikte ev işleri paylaşımındaki roller değişmiştir. Makineler ev işlerini kolaylaştırmaya başlamış, bununla birlikte erkekler de ev işlerine katkı sağlar hale gelmiştir. Başlangıçta erkeğin ev işlerindeki mecburi paylaşımı zamanla toplumda pozitif tutum sergilenerek normalleşmeye başlamıştır. Bu da erkeğin bu rolü daha kolay kabullenmesini sağlamıştır.

Ayrıca kadının evde geçirdiği zaman aralığı da azalmaya başlamıştır. Bu da çocuğun bakım ve sorumluluğunun devredilmesine yol açmıştır. Bu görev geleneksel olarak büyükanne-büyükbabalar ile paylaşılırken günümüzde bakım veren kurumlar ile paylaşılmaya başlanmıştır. Çocuk bakımının anne ve babanın gözetiminden çıkarak diğer kişi ve kurumlara devredilmesi de aile kavramını değiştiren etkenlerden olmuştur. (Geleneksel olarak çocuğa bakım vermekle birinci derece sorumlu olan kişi anne gibi görülür ve bu görüş günümüzde de geçerliliğini korumaktadır.) 

İşte bu noktada çocuğa yaklaşım da farklılaşmıştır. Çalışan anneler çoğaldıkça, geleneksel yaklaşım ve toplumsal baskılar, anneleri çocukları ile vakit geçirmemekle suçlamaya başlamıştır. Bu da anneler üzerinde baskıya sebep olmuş, anneler çocukları ile daha ‘’kaliteli’’ zaman geçirmek için neler yapabileceğini sorgulamaya başlamıştır. Çocukları ile gün içinde vakit geçiremedikleri için bunun telafisi olarak evdeki zamanın kontrolü tamamen çocuğa bırakmanın iyi olacağını düşünen aileler olmuştur. Ev içinde adeta kendi krallığını ilan eden çocuklar meydana gelmiştir.

Aile kavramında çocuk neden önemlidir?

21.yüzyıla kadar olan zaman diliminde çocuğa ebeveynlerin yönlendirmesi ile görevler atfedilmiştir. Günümüzde çocuğa dair değişen toplumsal algılarla birlikte durum tersine dönmüş, kuralları çocukların koyduğu aileler baş göstermiştir. Anne babalar zamanla hayatlarını çocukların isteklerine göre düzenlemeye başlamıştır. Bu durum aileler tarafından demokratik tutum! olarak adlandırılmıştır. Ancak bu tutumun çocuklar için ne kadar sağlıklı olduğu tartışmaya açıktır.

Erken çocukluk döneminde çocukların, neyin iyi neyin kötü olduğuna karar verebilecek bilişsel mekanizmaları henüz yeteri kadar gelişmemiştir. Kurallar ve sınırlar çocukların güvenliği ve sağlığı için gereklidir. Bu sebeple tamamen özgür bir tutum çocuk için sağlıklı olmayacaktır.

Çocuk merkezli yaşam fikri ebeveynlerin kontrol ve güç mekanizmalarını zayıflatmıştır.

Gerek okulda gerekse toplumda her yerde kurallar ve belli sınırlar vardır. İçinde bulunduğumuz bu döneme kadar hiçbir dönemde çocuklara aile içinde bu kadar söz hakkı verilmemiştir. Çocukların sağlıklı gelişimi için denetime, kurallara ihtiyacı vardır. Her istediği yapılan çocuklar toplumda diğer insanlarla bir araya geldiklerinde sosyal açıdan uyumsuz olabilir, kendi isteklerinin yapılması için ısrarcı olabilir. Bu da çocuğun topluluklardan dışlanmasına sebep olabilir. Bu nedenle aileler, çocuklarına sınır koyma konusunda, ihtiyaç duymaları halinde bir uzmandan destek almaları yararlı olabilecektir.

Yaşam; değişim ve dönüşümlerle varlığını sürdürmektedir. Aile kavramı ise geçmişte olduğu gibi günümüzde de var olmaya devam edecektir. Ancak bu kavram her dönemde kendi içinde yenilenip değişecektir. Her bir kavram, yaşanılan çağa ayak uydurarak varlığını korumaya çalışacak ve aile tanımı değişip dönüşerek yeni rollerle varlığını devam ettirecektir.