Pandemi sürecinde aylarca evlerimizde kapalı kaldık sonrasında kalabalık ve yoğun dünyaya tekrar girerken çoğumuzun endişeli hissetmesi çok normal. Ancak agorafobi yaşayan kişiler için bu tür duygular günlük yaşamı etkilerve kaygıdan daha öteye gider.
Agorafobi Nedir ?
Çoğu insan agorafobiyi basitçe dışarı çıkma korkusu olarak düşünür, ancak bundan daha çok karmaşıktır. Ayrıca, kaçmanın zor olabileceği veya işler ters giderse yardımın bulunamayacağı durumlarda olma korkusu olarak da ortaya çıkabilir. Agorafobisi olan biri, kalabalık bir yeri ziyaret etmek, toplu taşıma araçlarında seyahat etmek veya sadece kendi evinin dışına çıkmaktan bile endişe duyabilir.
Agorafobi’ye Ne Sebep Olur ?
- Agorafobinin kadınlarda daha yaygın olduğu düşünülüyor. Genellikle panik bozukluğundan kaynaklanır ve her 100 kişiden ikisinin bu tür durumlardan muzdarip olduğu tahmin edilmektedir. Ancak bu panik bozukluğu olan herkesin agorafobi geliştireceği anlamına gelmez.
- Örneğin , bir kişinin belirli bir ortamda panik atak geçirmesi, agorafobi için ortak bir tetikleyici olabilir. Bu durumun tekrar olmasından endişelenir ve ne olursa olsun kaçınmaya çalışırlar. Böylece dışarıda gidebilecekleri yerleri ve yapabileceklerini sınırlandırırlar.
Paniği Nasıl Anlarız ?
- Panik bozukluğun asıl sebebi tam olarak bilinmemektedir. Panik bozukluğun sebepleri şunlar olabilir :
- Savaş ya da kaç tepkinizi harekete geçiren nörotransmitter dengesizliği,
- Travmatik bir çocukluk tecrübesi,
- Stresli bir yaşam,
- Daha önce yaşanmış akıl ve ruh sağlığı problemi.
Aslında, agorafobinin panik bozukluğu olmadan da mümkün olduğunu söyleyebiliriz. Kendinizi halka açık bir etkinlikte düşürmek veya bir kazaya karışmak gibi farklı korkular tarafındanda tetiklenebilir.
Agorafobi durumunda panik olursak ne yapmalıyız?
Panik bozukluk veya agorafobi olduğunuzu düşünüyorsanız bir uzmanla konuşun. Ayrıca bu tür bir bozukluk olduğunu düşünüyorsanız yapılabilecekler ;
- Bu durumunuzla ilgili işe yarayabilecek yaşam tarzı değişiklikleri ve semptomları hafifletmek için yapılabilecekler hakkında daha fazla bilgi edinin.
- Rehberli kendi kendine yardım programına kaydolma.
- Semptomların şiddetine bağlı olarak, bilişsel davranışçı terapi gibi daha yoğun tedavilere kaydolmak veya ilaç tedavisini düşünmek.
- Göğüs ağrısı, nefes darlığı, baş dönmesi veya bayılma nöbetleri gibi başka fiziksel semptomlar yaşarsanız bu konuyla ilgili yardım aldığınız psikoloğunuza bunu bildiriniz.
Belirtileri Tanımlayın
Agorafobinin belirti ve semptomlarının kişiden kişiye önemli derecede değişebilir. Örneğin, şiddetli agorafobisi olan bir kişi günübirlik sorunsuz yaşayabilir, ancak büyük mekanlarda veya kalabalıklarda endişelenebilir ve bu nedenle onlardan kaçınmaya çalışabilir.
Kendinize ve Değerlerine Nasıl Yardım Edersiniz ?
Kendimize veya agorafobi ile mücadele eden sevdiğimiz insanlara yardım etmenin birkaç yolu olduğunu söylüyor. Panik atak durumunda yardımcı olacak teknikler :
- Yerinde Kal : Bir panik dönemi yaşıyorsanız, olduğunuz yerde kalın ve ayrılma dürtüsüne direnin.
- Odaklan : Kendinize neyin gerçek olduğunu hatırlatmak için önümüzdeki nesneler gibi fiziksel bir şeye odaklanmaya çalışın.
- Yavaşça Nefes Al : Çok hızlı nefes alırsanız panik ve endişe duyguları daha da kötüleşebilir; yavaş ve derin nefes almaya odaklanmaya çalışın.
- Bu Durumla Savaşma : Olanları kabul etmeye çalışın ve akışına bırakın. Her şeyin yoluna gireceğini fark etmek için kendinize izin verin.
Sağlıklı bir yaşam tarzını benimsemek, duygusal olarak dengede kalmanıza yardımcı olacaktır.
Düzenli egzersiz stresi azaltabilir ve ruh halinizi iyileştirebilir. Sağlıklı bir diyet ise sistemlerinizi dengede tutmanıza yardımcı olabilir.
Alkol ve kafeini azaltmak veya bunlardan kaçınmak da iyi bir fikirdir.
İstanbul Aydın Üniversitesi Psikoloji bölümünden 2017 yılında mezun oldum. Lisans eğitimimi tamamlama aşamasında yaklaşık bir yıllık Sabahattin Zaim Üniversitesi’nde Aile Danışmanlığı eğitimimi tamamladım. Mezun olduktan sonra Eylül ayında İngiltere’ye yerleştim ve daha sonrasında 3 ay kadar Kumon eğitim kurumlarında gözetmen öğretmen olarak çalıştım.